Hướng dẫn thay lốp xe ô tô dự phòng an toàn

Trang Chủ / Tin tức / Hướng dẫn thay lốp xe ô tô dự phòng an toàn

Việc gặp sự cố lốp xì hơi hay nổ lốp khi đang di chuyển là điều không ai mong muốn. Tuy nhiên, trong những tình huống khẩn cấp, việc tự mình thay lốp xe ô tô dự phòng có thể giúp bạn tiếp tục hành trình. Nắm vững quy trình này không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh trên mọi nẻo đường. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết từng bước để bạn tự tin xử lý khi cần thay lốp xe ô tô dự phòng.

Chuẩn bị an toàn trước khi thay lốp xe ô tô dự phòng

Nội Dung Bài Viết

Khi phát hiện lốp xe có vấn đề, điều quan trọng nhất là phải đảm bảo an toàn cho bản thân và những người tham gia giao thông khác. Ngay lập tức tìm cách tấp xe vào lề đường hoặc một vị trí bằng phẳng, kiên cố và xa luồng giao thông càng sớm càng tốt. Nếu đang di chuyển trên đường cao tốc, bắt buộc phải vào làn khẩn cấp. Sau khi dừng xe, hãy bật đèn cảnh báo nguy hiểm (đèn hazard) để báo hiệu cho các phương tiện khác biết xe của bạn đang gặp sự cố.

Sử dụng cục chặn bánh để cố định xe ô tô khi chuẩn bị thay lốp dự phòng

Cố định xe thật chắc chắn

Để ngăn xe bị lăn bánh trong quá trình thay lốp xe ô tô dự phòng, bạn cần thực hiện các bước cố định xe. Đối với xe số sàn, hãy cài ở số 1 hoặc số lùi. Nếu là xe số tự động, chuyển cần số về vị trí “P” (Park). Đồng thời, kéo phanh tay lên hết mức để giữ chặt xe. Tiếp theo, sử dụng vật nặng như đá, gạch hoặc tốt nhất là cục chặn bánh chuyên dụng để chèn vào cả phía trước và phía sau của bánh xe đối diện với bánh cần thay. Ví dụ, nếu thay lốp trước bên phải, hãy chèn bánh sau bên trái. Bước này cực kỳ quan trọng để tránh nguy hiểm tiềm ẩn khi nâng xe lên cao bằng kích.

Các dụng cụ cần thiết và vị trí đặt kích

Trước khi bắt tay vào thay lốp xe, hãy kiểm tra xem bạn có đủ bộ dụng cụ cần thiết đi kèm với xe hay không. Thông thường, bộ dụng cụ này bao gồm: một chiếc kích (jack), một chiếc cờ lê để tháo/siết đai ốc (lug wrench), và lốp dự phòng. Một số xe còn có thêm dụng cụ tháo nắp chụp trục bánh xe hoặc găng tay. Đảm bảo tất cả các dụng cụ đều trong tình trạng hoạt động tốt.

Xác định điểm đặt kích an toàn

Việc đặt kích đúng vị trí là yếu tố then chốt để nâng xe an toàn mà không làm hỏng gầm xe. Trên hầu hết các dòng xe hiện đại, nhà sản xuất thường đánh dấu rõ các điểm đặt kích chuyên dụng, thường là các vị trí kim loại chắc chắn trên khung sườn, nằm ngay phía sau bánh trước hoặc phía trước bánh sau. Hãy tham khảo sách hướng dẫn sử dụng xe để tìm chính xác các điểm này. Tránh đặt kích lên các bộ phận bằng nhựa hoặc kim loại mỏng manh vì chúng có thể bị vỡ hoặc biến dạng khi chịu tải trọng của xe. Với xe đời cũ hoặc xe tải, điểm đặt kích có thể nằm ở dầm khung xe.

<>Xem Thêm Bài Viết:<>

Quy trình tháo lốp xe bị hỏng

Sau khi đã cố định xe và xác định điểm đặt kích, bạn bắt đầu thực hiện việc tháo lốp xe bị hỏng. Quy trình này đòi hỏi sự cẩn thận và làm đúng thứ tự để tránh làm cong vênh đai ốc hoặc gây mất ổn định cho xe khi đang nâng.

Nới lỏng đai ốc ban đầu

Trước khi nâng xe lên hoàn toàn, sử dụng cờ lê để nới lỏng các đai ốc trên bánh xe cần thay. Lưu ý là chỉ nới lỏng chứ không tháo hẳn. Việc giữ lốp xe vẫn tiếp xúc với mặt đất giúp tạo lực cản cần thiết để bạn có thể dùng sức nới lỏng các đai ốc đang siết chặt. Xoay cờ lê ngược chiều kim đồng hồ. Có thể bạn cần dùng một chút lực hoặc thậm chí là trọng lượng cơ thể để bắt đầu nới những chiếc đai ốc đầu tiên, đặc biệt nếu chúng đã bị siết chặt trong thời gian dài.

Nâng xe lên đủ cao

Đặt kích vào đúng điểm đã xác định và bắt đầu nâng xe lên từ từ. Nâng xe cho đến khi bánh xe bị hỏng nhấc hoàn toàn khỏi mặt đất và có đủ khoảng trống để bạn lắp vừa lốp dự phòng vào. Đảm bảo kích luôn thẳng đứng và ổn định trong suốt quá trình nâng. Nếu nhận thấy xe có dấu hiệu mất cân bằng hoặc kích bị chênh, hãy hạ xe xuống ngay lập tức để kiểm tra lại vị trí đặt kích và khắc phục trước khi tiếp tục nâng lên. Khoảng cách nâng cần đủ để lốp dự phòng (thường có đường kính lớn hơn lốp xì hơi) có thể dễ dàng lắp vào.

Nâng kích xe ô tô cẩn thận để nhấc bánh xe khỏi mặt đất khi thay lốp xe ô tô dự phòng

Tháo hoàn toàn đai ốc và gỡ lốp cũ

Khi bánh xe đã được nâng lên đủ cao, sử dụng cờ lê để tháo hoàn toàn tất cả các đai ốc. Xoay ngược chiều kim đồng hồ cho đến khi đai ốc rời ra. Hãy cẩn thận giữ các đai ốc này ở một nơi an toàn (túi, nắp chụp trục, hoặc một khu vực sạch sẽ trên mặt đất) để tránh làm mất chúng. Sau khi tháo hết đai ốc, bạn có thể dùng hai tay kéo thẳng lốp xe cũ ra khỏi trục. Lốp xe cũ có thể hơi nặng và khó tháo nếu bị kẹt bởi gỉ sét; trong trường hợp này, bạn có thể dùng búa cao su hoặc dùng chân đẩy nhẹ vào mặt trong của lốp để nới lỏng nó ra.

Lắp lốp dự phòng và siết chặt đai ốc

Sau khi đã gỡ bỏ lốp xe bị hỏng, bạn tiến hành lắp lốp xe ô tô dự phòng vào. Bước này cần sự chính xác để đảm bảo bánh xe được lắp đúng vị trí và cân bằng.

Lắp lốp dự phòng vào trục bánh xe

Nhấc lốp xe dự phòng lên và căn chỉnh các lỗ trên mâm xe sao cho khớp với các bu lông trên trục bánh xe. Đẩy nhẹ lốp vào cho đến khi nó nằm sát vào trục. Đảm bảo rằng mặt ngoài của lốp (thường là mặt có logo nhà sản xuất hoặc các thông tin lốp) hướng ra ngoài. Đặc biệt với một số loại đai ốc có phần côn (vát), hãy chú ý lắp đai ốc sao cho phần côn này hướng vào phía mâm xe để đảm bảo đai ốc tự căn chỉnh và siết chặt mâm xe vào trục một cách chính xác nhất.

Vặn đai ốc theo hình ngôi sao

Sau khi lắp lốp xe dự phòng vào, đặt lại các đai ốc vào vị trí ban đầu. Dùng tay vặn sơ các đai ốc vào ren càng sâu càng tốt. Sau đó, dùng cờ lê để siết chặt đai ốc, nhưng chỉ siết ở mức vừa phải khi xe vẫn đang được kích nâng. Điều quan trọng là siết các đai ốc theo thứ tự chéo nhau (thường là hình ngôi sao hoặc chữ X, tùy thuộc vào số lượng đai ốc – ví dụ: 1-3-5-2-4 cho bánh 5 đai ốc). Việc siết đai ốc theo thứ tự này giúp phân bố lực đều, đảm bảo bánh xe được lắp cân bằng và không bị lệch. Siết từng chút một cho mỗi đai ốc theo thứ tự chéo, lặp lại quá trình này vài lần cho đến khi tất cả các đai ốc đều được siết tương đối chặt.

Vặn chặt các đai ốc bánh xe theo hình sao khi thay lốp xe ô tô dự phòng

Hạ xe và siết chặt đai ốc lần cuối

Từ từ hạ kích cho xe xuống đất nhưng chưa hạ hoàn toàn. Khi bánh xe mới bắt đầu chịu tải một phần trọng lượng của xe, dùng cờ lê siết chặt các đai ốc một lần nữa theo thứ tự chéo. Lúc này, bạn có thể dùng nhiều lực hơn để đảm bảo đai ốc được siết chặt tối đa. Sau khi tất cả đai ốc đã được siết chắc chắn, hạ kích hoàn toàn cho xe xuống đất và thu kích ra. Cuối cùng, siết chặt các đai ốc thêm lần nữa khi lốp xe đã hoàn toàn chịu tải trọng của xe trên mặt đất.

Kiểm tra kỹ lưỡng sau khi hoàn thành

Sau khi đã hoàn thành việc thay lốp xe ô tô dự phòng và cất gọn các dụng cụ cùng lốp xe hỏng, đừng vội vàng di chuyển ngay. Hãy dành vài phút để kiểm tra lại mọi thứ nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối trước khi tiếp tục hành trình.

Kiểm tra lực siết và áp suất lốp

Bước kiểm tra đầu tiên là dùng cờ lê để kiểm tra lại một lần nữa lực siết của tất cả các đai ốc. Đảm bảo chúng đã được siết thật chắc chắn và đều nhau. Bước tiếp theo là kiểm tra áp suất của lốp xe dự phòng. Lốp dự phòng có thể bị giảm áp suất theo thời gian do ít sử dụng. Sử dụng đồng hồ đo áp suất lốp hoặc bơm lốp di động (nếu có) để kiểm tra và điều chỉnh áp suất về mức khuyến cáo (thường ghi trên thành lốp dự phòng hoặc trong sách hướng dẫn xe). Việc di chuyển với áp suất lốp không đúng có thể gây nguy hiểm.

Cất lốp xe bị xì vào cốp sau khi hoàn thành thay lốp xe ô tô dự phòng

Chạy thử và theo dõi

Khởi động xe và di chuyển chậm trong một quãng đường ngắn (khoảng vài chục mét) trên bề mặt phẳng. Vừa di chuyển, vừa chú ý lắng nghe xem có tiếng động lạ phát ra từ bánh xe vừa thay hay không, và cảm nhận xem xe có bị rung lắc bất thường hay không. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy dừng lại ngay lập tức để kiểm tra lại. Việc này giúp phát hiện sớm các vấn đề như đai ốc chưa chặt hoặc bánh xe chưa được lắp đúng cách. Sau khi kiểm tra sơ bộ và không phát hiện vấn đề gì, bạn có thể tiếp tục hành trình, nhưng hãy nhớ lái xe cẩn thận và theo dõi.

Những lưu ý quan trọng khi sử dụng lốp dự phòng

Việc thay lốp xe ô tô dự phòng chỉ là giải pháp tạm thời để giúp bạn thoát khỏi tình huống khẩn cấp. Lốp dự phòng, đặc biệt là loại lốp nhỏ gọn (space-saver or donut tire), không được thiết kế để sử dụng lâu dài hoặc di chuyển với tốc độ cao. Hiểu rõ những hạn chế này là rất quan trọng để đảm bảo an toàn.

Hiểu về loại lốp dự phòng của bạn

Có hai loại lốp xe ô tô dự phòng phổ biến: loại có kích thước đầy đủ (full-size) giống như các lốp khác trên xe, và loại nhỏ gọn hơn (thường gọi là “lốp donut” hoặc “lốp tạm thời”). Lốp dự phòng loại nhỏ gọn thường nhẹ hơn, tiết kiệm không gian nhưng có những hạn chế đáng kể về tốc độ, quãng đường và khả năng xử lý. Hãy kiểm tra lốp dự phòng trên xe của bạn để biết nó thuộc loại nào và đọc kỹ các cảnh báo trên lốp hoặc trong sách hướng dẫn xe.

Tốc độ và quãng đường di chuyển an toàn

Đối với lốp dự phòng loại nhỏ gọn, hầu hết các nhà sản xuất khuyến cáo tốc độ tối đa không vượt quá 80 km/h. Đồng thời, quãng đường di chuyển cũng bị giới hạn, thường chỉ khoảng 50-100 km. Lốp loại này có cấu trúc mỏng manh hơn, ít gai lốp, và áp suất lốp rất cao (thường khoảng 60 psi hoặc hơn) để chịu được tải trọng của xe dù kích thước nhỏ. Việc di chuyển quá tốc độ cho phép hoặc quá quãng đường giới hạn có thể khiến lốp bị quá nhiệt, hư hỏng và gây nguy hiểm nghiêm trọng. Ngay cả lốp dự phòng kích thước đầy đủ cũng nên được kiểm tra áp suất và tình trạng trước khi sử dụng, và không nên coi là giải pháp vĩnh viễn.

Xử lý lốp xe bị hỏng

Sau khi đã lắp lốp xe dự phòng và tiếp tục di chuyển, ưu tiên hàng đầu của bạn là tìm một cửa hàng sửa chữa lốp xe uy tín hoặc trung tâm dịch vụ càng sớm càng tốt. Hãy mang theo chiếc lốp xe bị xì hơi hoặc nổ lốp để thợ chuyên nghiệp kiểm tra. Tùy thuộc vào mức độ hư hỏng, lốp cũ có thể được vá hoặc cần phải thay mới. Việc nhanh chóng sửa chữa hoặc thay thế lốp cũ giúp bạn có thể lắp lại lốp bình thường và cất lốp dự phòng vào vị trí ban đầu, sẵn sàng cho những tình huống không mong muốn khác trong tương lai.

Khi nào nên gọi cứu hộ thay vì tự thay lốp?

Mặc dù biết cách thay lốp xe ô tô dự phòng là rất hữu ích, nhưng có những tình huống bạn không nên tự thực hiện mà thay vào đó nên gọi dịch vụ cứu hộ lốp hoặc cứu hộ giao thông. Sự an toàn của bản thân luôn là ưu tiên hàng đầu.

Điều kiện môi trường không an toàn

Nếu sự cố xảy ra ở một địa điểm nguy hiểm, ví dụ: trên đường cao tốc đông đúc mà không có làn khẩn cấp đủ rộng, trên đoạn đường cong khuất tầm nhìn, vào ban đêm với ánh sáng yếu, hoặc trong điều kiện thời tiết xấu (mưa to, sương mù dày đặc), việc tự thay lốp có thể rất nguy hiểm. Trong những tình huống này, rủi ro bị phương tiện khác đâm phải là rất cao. Hãy bật đèn cảnh báo, di chuyển ra khỏi xe đến nơi an toàn nhất có thể (ví dụ: sau rào chắn đường) và gọi ngay cho dịch vụ cứu hộ.

Thiếu dụng cụ hoặc kỹ năng

Nếu bạn phát hiện bộ dụng cụ thay lốp xe của mình bị thiếu (ví dụ: không có kích hoặc cờ lê), bị hỏng, hoặc lốp dự phòng không đủ hơi/bị hỏng, bạn sẽ không thể hoàn thành công việc. Tương tự, nếu bạn cảm thấy không đủ sức lực (ví dụ: đai ốc quá chặt không thể nới lỏng) hoặc không tự tin vào khả năng của mình để thực hiện đúng các bước, việc cố gắng có thể làm tình hình tồi tệ hơn hoặc gây nguy hiểm. Gọi chuyên gia là lựa chọn tốt nhất.

Xe gặp sự cố phức tạp khác

Đôi khi, việc xì lốp có thể là hậu quả của một vấn đề nghiêm trọng hơn với bánh xe hoặc hệ thống treo. Nếu bạn nhận thấy các hư hỏng khác ngoài lốp xì hơi (ví dụ: mâm xe bị biến dạng nặng, trục bánh xe có vẻ lệch, hoặc có tiếng động lạ khi xe dừng lại), việc cố gắng tự thay lốp có thể gây thêm hư hỏng. Trong trường hợp này, cần có sự kiểm tra của thợ chuyên nghiệp để đánh giá toàn bộ tình trạng xe.

Những sai lầm thường gặp khi thay lốp xe ô tô

Ngay cả khi đã nắm vững quy trình, người lái vẫn có thể mắc phải một số sai lầm phổ biến khi thay lốp xe ô tô dự phòng. Nhận biết và tránh những lỗi này sẽ giúp quá trình diễn ra suôn sẻ và an toàn hơn.

Không cố định xe đúng cách

Sai lầm nghiêm trọng nhất là không kéo phanh tay, không cài số hoặc không chèn vật nặng vào bánh xe còn lại. Điều này làm tăng nguy cơ xe bị trượt hoặc lăn bánh khi đang được kích nâng, dẫn đến tai nạn rất nguy hiểm. Luôn đảm bảo xe được cố định chắc chắn trên bề mặt phẳng trước khi bắt đầu nâng.

Đặt kích sai vị trí

Đặt kích sai điểm đỡ trên gầm xe có thể làm hỏng khung sườn, sàn xe hoặc thậm chí làm kích bị trượt, khiến xe sụp đổ. Luôn tham khảo sách hướng dẫn sử dụng để xác định chính xác điểm đặt kích được nhà sản xuất khuyến cáo.

Nới lỏng/siết chặt đai ốc không đúng thứ tự

Việc nới lỏng hoặc siết chặt các đai ốc một cách ngẫu nhiên hoặc theo vòng tròn (thay vì chéo nhau) có thể khiến mâm xe không được siết đều vào trục. Điều này dẫn đến bánh xe bị lệch tâm, gây rung lắc khi di chuyển và về lâu dài có thể làm cong vênh hoặc gãy bu lông.

Sử dụng lốp dự phòng không đúng cách

Như đã đề cập, sử dụng lốp dự phòng loại nhỏ gọn để đi quá tốc độ hoặc quá quãng đường cho phép là một sai lầm phổ biến và cực kỳ nguy hiểm. Lốp này không có độ bền và khả năng bám đường như lốp thông thường.

Quên kiểm tra áp suất lốp dự phòng

Lốp dự phòng thường ít được sử dụng nên áp suất bên trong có thể bị giảm theo thời gian. Lái xe với lốp dự phòng non hơi cũng gây nguy hiểm tương tự như lốp thường. Hãy luôn kiểm tra và bơm lốp dự phòng định kỳ, cũng như kiểm tra lại áp suất ngay sau khi thay.

Nắm vững cách thay lốp xe ô tô dự phòng là một kỹ năng cần thiết cho mỗi người lái xe, giúp bạn chủ động xử lý các sự cố không mong muốn trên đường. Hiểu rõ từng bước và tuân thủ các lưu ý an toàn sẽ đảm bảo bạn có thể nhanh chóng tiếp tục hành trình một cách an toàn. Brixton Việt Nam mong rằng những thông tin này hữu ích cho bạn.

Câu hỏi thường gặp (FAQs)

Lốp dự phòng loại nhỏ (“donut”) dùng được bao lâu và đi được quãng đường bao xa?
Lốp dự phòng loại nhỏ chỉ là giải pháp tạm thời, thường được khuyến cáo đi với tốc độ tối đa khoảng 80 km/h và quãng đường tối đa khoảng 50-100 km. Bạn nên nhanh chóng tìm đến trung tâm sửa chữa để thay lốp bình thường.
Áp suất lốp dự phòng nên là bao nhiêu?
Áp suất lốp dự phòng thường rất cao, có thể lên tới 60 psi hoặc hơn, để chịu được tải trọng của xe dù kích thước nhỏ. Mức áp suất chính xác thường được ghi trên thành lốp dự phòng hoặc trong sách hướng dẫn sử dụng xe. Hãy kiểm tra và bơm đúng áp suất trước khi dùng.
Có cần kiểm tra áp suất lốp dự phòng định kỳ không?
Có. Giống như các lốp khác, lốp dự phòng cũng bị giảm áp suất theo thời gian. Hãy kiểm tra áp suất lốp dự phòng mỗi vài tháng hoặc mỗi khi kiểm tra các lốp còn lại để đảm bảo nó sẵn sàng sử dụng khi cần.
Tôi nên làm gì với chiếc lốp bị xì sau khi thay lốp dự phòng?
Hãy mang chiếc lốp bị xì đến cửa hàng sửa chữa lốp xe chuyên nghiệp càng sớm càng tốt. Họ sẽ kiểm tra xem lốp có thể vá được hay không hoặc cần phải thay thế bằng lốp mới.
Lốp dự phòng kích thước đầy đủ có thể sử dụng lâu dài không?
Nếu lốp dự phòng là loại kích thước đầy đủ và cùng loại/kích thước với các lốp khác trên xe, về lý thuyết có thể sử dụng lâu dài sau khi kiểm tra áp suất. Tuy nhiên, lốp này thường không được xoay vòng cùng các lốp khác, nên độ mòn có thể không đều. Tốt nhất vẫn nên sửa/thay lốp cũ và lắp lại, để lốp dự phòng chỉ dùng cho trường hợp khẩn cấp.
Làm sao để biết khi nào cần thay lốp xe mới?
Hầu hết lốp xe đều có chỉ báo độ mòn gai lốp (TWI – Tread Wear Indicator), là những gờ nhỏ nằm trong các rãnh gai lốp chính. Khi bề mặt gai lốp mòn ngang với các gờ này (thường ở mức 1.6 mm), lốp đã đạt giới hạn an toàn và cần được thay mới. Độ sâu gai lốp dưới 3mm cũng là dấu hiệu cần chú ý.
Bộ dụng cụ thay lốp xe thường bao gồm những gì?
Một bộ dụng cụ thay lốp cơ bản thường bao gồm: Kích (jack) để nâng xe, cờ lê (lug wrench) để tháo/siết đai ốc, và lốp dự phòng. Một số bộ có thêm dụng cụ tháo nắp chụp mâm xe, găng tay hoặc tấm lót.
Có nên nới lỏng đai ốc khi xe đang được kích nâng cao không?
Tuyệt đối không. Luôn nới lỏng đai ốc ở mức ban đầu khi lốp xe vẫn còn trên mặt đất. Việc nới đai ốc khi xe đã được nâng cao có thể làm bánh xe quay tự do, gây khó khăn và nguy hiểm.
Lốp dự phòng có thể sử dụng cho bất kỳ vị trí bánh xe nào không?
Đối với hầu hết các xe con thông thường, lốp dự phòng (kể cả loại nhỏ gọn) có thể lắp tạm thời ở bất kỳ vị trí nào. Tuy nhiên, lốp dự phòng loại nhỏ gọn có thể ảnh hưởng nhiều hơn đến hệ thống phanh và xử lý nếu lắp ở trục dẫn động (trước đối với xe FWD, sau đối với xe RWD). Luôn lái xe cẩn thận khi sử dụng lốp dự phòng, bất kể vị trí lắp.

Tin tức