Việt Nam, quốc gia giàu truyền thống anh hùng, không chỉ tự hào về tinh thần chiến đấu kiên cường mà còn có những dấu ấn đột phá trong lĩnh vực công nghiệp. Ít ai biết rằng, ngay từ năm 1958, Việt Nam đã tự tay chế tạo thành công chiếc xe ô tô đầu tiên Việt Nam sản xuất mang tên “Chiến Thắng” tại nhà máy cùng tên. Sự kiện này không chỉ đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử ngành công nghiệp ô tô nước nhà mà còn khẳng định ý chí tự lực, tự cường của dân tộc trong giai đoạn xây dựng đất nước sau chiến tranh, mang đến niềm tự hào lớn lao cho người Việt. Bài viết này sẽ đi sâu khám phá câu chuyện đầy cảm hứng về hành trình ra đời của chiếc xe đặc biệt này.
Nhu cầu cấp thiết và khát vọng tự chủ ngành ô tô Việt Nam
Những năm sau khi hòa bình lập lại ở miền Bắc, nhu cầu về phương tiện giao thông và vận tải tăng cao, đặt ra thách thức lớn cho ngành công nghiệp non trẻ của Việt Nam. Trong bối cảnh công nghệ còn nhiều hạn chế, các cán bộ chủ chốt của ngành xe máy quân đội lúc bấy giờ đã trăn trở với câu hỏi lớn: “Tại sao các nước khác có thể sản xuất ô tô, còn chúng ta thì không?”. Dù phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, tinh thần tự lực, tự cường luôn cháy bỏng, thôi thúc những người thợ Việt Nam vươn tới mục tiêu lớn lao là chế tạo ra một chiếc ô tô sản xuất tại Việt Nam.
Đứng trước yêu cầu cấp thiết của đất nước và khát vọng không ngừng vươn lên, năm 1958, Nhà máy Chiến Thắng đã đưa ra quyết định táo bạo: bắt tay vào dự án sản xuất một mẫu ô tô cỡ nhỏ. Đây không chỉ là một nhiệm vụ kỹ thuật mà còn là sứ mệnh lịch sử, thể hiện quyết tâm khẳng định năng lực của ngành cơ khí Việt Nam trong việc cung cấp phương tiện thiết yếu cho sự phát triển của đất nước.
- Ưu đãi xe BYD tại Việt Nam: Cơ hội vàng tháng 5
- Màn hình liền camera 360 Webvision P22: Tính năng và giá
- Các Dòng Xe Ô Tô Đẹp: Tiêu Chí & Gợi Ý Hàng Đầu
- Exciter 150 Có Fi Không Và Đặc Điểm Nổi Bật
- Nhíp Xe Ô Tô Hino: Cấu Tạo, Chức Năng Và Bảo Dưỡng Toàn Diện
Hành trình chế tạo: Biến không thành có từ phế liệu chiến tranh
Dự án chế tạo xe ô tô đầu tiên Việt Nam sản xuất được giao phó cho Đại tá, kỹ sư Hồ Mạnh Khang, Giám đốc Nhà máy Z157 – Cục Quản lý xe máy, và ông Vũ Văn Đôn, Cục trưởng Cục Quản lý xe. Dưới sự chỉ đạo sát sao của họ, những người thợ cơ khí tài hoa tại Nhà máy Chiến Thắng đã tập trung cao độ, đối mặt với vô vàn thách thức. Điều kiện sản xuất lúc bấy giờ vô cùng thiếu thốn, hầu hết máy móc đều lạc hậu, thiếu nguyên vật liệu chuyên dụng.
Kế hoạch được đặt ra là lựa chọn một chiếc ô tô mẫu, sau đó tháo rời từng bộ phận để nghiên cứu và chế tạo lại bằng tay hoặc bằng máy móc sẵn có. Chiếc Fregate chạy bằng xăng của Pháp đã được chọn làm mẫu để phân tích và sao chép. Đây là một nhiệm vụ đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên trì và kiến thức chuyên môn sâu rộng từ đội ngũ kỹ sư và công nhân.
Bác Hồ thăm nhà máy Chiến Thắng, nơi sản xuất xe ô tô đầu tiên Việt Nam
Vượt qua khó khăn trong từng chi tiết
Quá trình chế tạo từng chi tiết của xe ô tô đầu tiên Việt Nam sản xuất là một minh chứng hùng hồn cho sự sáng tạo và bền bỉ của người Việt. Các bộ phận phức tạp như thân máy, nắp máy, chế hòa khí, bơm xăng và bơm dầu đều phải được các thợ lành nghề mày mò tìm mẫu, tự tạo khuôn đúc gang, sau đó gia công cơ khí tinh xảo. Nhiều chi tiết đòi hỏi phải đúc đi đúc lại hàng chục lần mới đạt yêu cầu về chất lượng và độ chính xác, đảm bảo hiệu suất vận hành tốt nhất có thể.
Đáng chú ý, nguồn nguyên liệu thô chủ yếu được tận dụng từ đống phế liệu chiến tranh của Pháp, được “nấu” chảy và tái chế. Đối với trục guồng của máy bàn, một chi tiết cực kỳ quan trọng đòi hỏi độ chính xác cao, các kỹ sư đã phải dùng đến một trục bánh xe lửa cũ, đo đạc tỉ mỉ kích thước và vẽ mẫu chuẩn. Cả tổ tiện, nguội, mài đã phải làm việc không ngừng nghỉ, gần hai tuần liền, để hoàn thành được chi tiết này, thể hiện tinh thần làm việc cống hiến vượt bậc và sự khéo léo của đôi bàn tay Việt Nam.
Các bộ phận cần nhập khẩu
Mặc dù phần lớn các bộ phận được tự chế tạo, nhưng vẫn có một số chi tiết kỹ thuật cao mà Việt Nam lúc đó chưa thể sản xuất được, buộc phải sử dụng hàng nhập khẩu. Đó là các bộ phận như nến điện, dây điện, hệ thống đồng hồ và chỉ thị trên bảng điều khiển, bóng điện, hệ thống kính, săm lốp và vòng bi. Việc kết hợp linh kiện tự sản xuất và nhập khẩu là điều kiện cần thiết để đảm bảo chiếc xe có thể vận hành an toàn và ổn định, đáp ứng được các tiêu chuẩn kỹ thuật cơ bản.
Dấu ấn thiết kế và sự ra đời của “Chiến Thắng”
Để tạo nên một tổng thể hài hòa và mang đậm bản sắc Việt, họa sĩ Diệp Minh Châu đã đóng góp đáng kể vào việc định hình kiểu dáng và màu sắc cho xe ô tô đầu tiên Việt Nam sản xuất. Ông còn thể hiện sự sáng tạo và tấm lòng yêu nước bằng cách tự bỏ tiền mua ngà voi để làm núm còi, trên đó khắc nổi hình chùa Một Cột – biểu tượng văn hóa của Việt Nam. Đặc biệt, một tượng nhỏ bằng thạch cao hình chiến sĩ cầm cờ do ông tạo ra đã được nhà máy đúc bằng đồng và gắn trang trọng trên nắp capô, biểu trưng cho tinh thần chiến thắng và độc lập dân tộc.
Ngày 21/12/1958, một ngày lịch sử trọng đại, chiếc ô tô 4 chỗ ngồi đầu tiên do người Việt Nam chế tạo chính thức ra mắt tại Nhà máy Chiến Thắng. Mặc dù chưa đạt tỷ lệ nội địa hóa 100%, nhưng sự kiện này đã khiến cả nước vỡ òa trong niềm hãnh diện. Chiếc xe “Chiến Thắng” mang biển số QS 0001, với dáng vẻ hiện đại và chắc chắn, được đánh giá là không hề thua kém các mẫu xe Matxcơvic của Liên Xô lúc bấy giờ. Chủ tịch Hồ Chí Minh, khi hay tin về thành tựu này, đã đích thân đến thăm nhà máy để động viên và biểu dương tinh thần làm việc hăng say của gần 500 cán bộ, kỹ sư và công nhân đã nỗ lực ngày đêm để biến giấc mơ thành hiện thực, tạo nên một cột mốc quan trọng cho nền công nghiệp nước nhà. Bạn có thể tìm hiểu thêm về lịch sử xe cộ và các mẫu xe hiện đại tại brixtonvietnam.com.vn.
Chiếc xe “Chiến Thắng” không chỉ là một phương tiện giao thông mà còn là biểu tượng của tinh thần quật cường, sáng tạo và ý chí tự lực của người Việt Nam. Sự ra đời của nó đã mở đường cho những nỗ lực tiếp theo trong việc phát triển ngành công nghiệp ô tô, dù gặp phải nhiều thăng trầm trong lịch sử. Câu chuyện về xe ô tô đầu tiên Việt Nam sản xuất mãi mãi là niềm cảm hứng về khả năng vượt khó và khát vọng vươn lên của dân tộc.
