Một chiếc xe, dù là ô tô hay xe máy, khi rời khỏi dây chuyền sản xuất sẽ bắt đầu vòng đời hoạt động. Tuy nhiên, nếu chúng phải trải qua thời gian dài “nghỉ ngơi” tại các showroom hoặc bãi chứa mà không được sử dụng, nguy cơ xuất hiện các vấn đề kỹ thuật và hư hỏng là rất cao, ngay cả khi đó là xe mới tinh. Việc xe để lâu không sử dụng có thể dẫn đến nhiều hệ lụy không mong muốn.
Ô tô để lâu không sử dụng trong bãi đỗ xe
Ắc quy yếu và chết nhanh
Khi một chiếc xe để lâu không chạy, động cơ sẽ không hoạt động, dẫn đến việc bình ắc quy không được sạc lại. Mặc dù có thể ngắt kết nối một số thiết bị tiêu thụ điện, ắc quy vẫn tự xả điện theo thời gian. Nếu không được sạc bù định kỳ, dung lượng và tuổi thọ của bình ắc quy sẽ giảm sút đáng kể. Đây là một trong những lỗi phổ biến nhất khi để xe lâu ngày không sử dụng.
Trong nhiều trường hợp, ắc quy là chi tiết nhập khẩu đi kèm theo xe. Việc hư hại do không sử dụng đúng cách (để cạn kiệt điện trong thời gian dài) thường không nằm trong điều khoản bảo hành của hãng, khiến chủ xe phải tốn kém chi phí thay thế dù mới mua xe được một thời gian ngắn. Điều này chứng tỏ tầm quan trọng của việc kiểm tra và bảo dưỡng ắc quy ngay cả khi xe không lăn bánh.
Ắc quy ô tô bị yếu hoặc chết khi xe để lâu không chạy
Ảnh hưởng của độ ẩm và môi trường
Môi trường xung quanh luôn chứa đựng độ ẩm, đặc biệt là tại Việt Nam với khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa. Hơi ẩm có thể tích tụ ở nhiều vị trí khác nhau trên xe như sàn cabin, trong bình nhiên liệu hoặc bình chứa dầu phanh. Độ ẩm cao tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình ăn mòn kim loại diễn ra nhanh hơn, gây hư hỏng và giảm tuổi thọ của các chi tiết trên xe.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- Xem Xe Ô Tô Mazda CX5: Khám Phá Toàn Diện
- Lựa Chọn Bảo Hiểm Xe Ô Tô Kia Morning Phù Hợp
- So Sánh Xe Wave Bao Nhiêu Cc? Chọn 50cc Hay 110cc?
- Review Vận Chuyển Xe Ô Tô Phương Anh Uy Tín
- Thủ tục xin visa đi Việt Nam cho du khách
Bên cạnh độ ẩm, các yếu tố môi trường khác như bụi bẩn, hơi muối (đối với xe ở khu vực gần biển) cũng góp phần làm xuống cấp các bộ phận. Bụi bẩn có thể bám vào các chi tiết cơ khí, gây kẹt hoặc mài mòn khi xe hoạt động trở lại. Hơi muối là tác nhân gây ăn mòn cực kỳ mạnh, có thể phá hủy nhanh chóng các bộ phận kim loại và hệ thống điện nếu xe không được bảo quản đúng cách.
Hư hại về ngoại thất: Sơn và gỉ sét
Không phải tất cả các cửa hàng hay kho bãi đều có đủ điều kiện để bảo quản xe tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời và mưa. Nhiều chiếc xe tồn kho hoặc chưa bán được có thể bị lưu trữ ở các bãi ngoài trời, thiếu mái che. Khi xe liên tục phải hứng chịu tác động của thời tiết khắc nghiệt, đặc biệt là tia UV từ ánh nắng và nước mưa, lớp sơn ngoại thất sẽ nhanh chóng bị phai màu, bạc màu và xuống cấp.
Ngoài ra, việc nước mưa đọng lại ở các kẽ hở hoặc những vị trí khó thoát nước kết hợp với độ ẩm không khí sẽ thúc đẩy quá trình gỉ sét diễn ra. Các vết gỉ có thể xuất hiện ở các chi tiết kim loại như khung sườn, ốc vít, hoặc các bộ phận dưới gầm xe, gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến kết cấu. Mặc dù xe có thể được “tút tát”, đánh bóng lại trước khi bán, nhưng những hư hại ngầm do thời tiết vẫn có thể tồn tại.
Lớp sơn xe bị phai màu và hư hại do để xe lâu dưới ánh nắng
Vấn đề với hệ thống bơm quan trọng
Một số hệ thống bơm đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong hoạt động của xe, bao gồm bơm xăng (nhiên liệu), bơm dầu bôi trơn, bơm nước làm mát,… Khi để xe lâu không chạy, các chất lỏng trong hệ thống có thể lắng đọng, biến chất hoặc tạo cặn. Điều này có thể dẫn đến tình trạng tắc nghẽn hoặc kẹt các bộ phận bên trong bơm.
Nếu các hệ thống bơm này bị hư hỏng, việc vận hành xe sẽ gặp trục trặc nghiêm trọng, thậm chí không thể khởi động. Việc sửa chữa thường đòi hỏi phải thay thế bơm mới, vừa tốn kém chi phí, vừa mất thời gian chờ đợi phụ tùng (đặc biệt đối với các dòng xe nhập khẩu). Đây là một trong những lỗi tiềm ẩn đáng lo ngại khi mua xe đã qua thời gian lưu kho quá lâu.
Nguy cơ rò rỉ bình xăng
Việc xe để lâu không sử dụng, kết hợp với độ ẩm và hơi xăng, có thể gây ra tình trạng gỉ sét ở một số bộ phận của xe, bao gồm cả bình xăng và các đường ống dẫn nhiên liệu. Gỉ sét có thể tạo ra các lỗ nhỏ hoặc làm giảm độ kín của các mối nối, dẫn đến hiện tượng rò rỉ xăng dầu ra ngoài.
Tình trạng rò rỉ bình xăng là vô cùng nguy hiểm, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao, đặc biệt khi xe còn nhiên liệu và đỗ ở nơi có nhiệt độ cao hoặc nguồn lửa. Kiểm tra kỹ hệ thống nhiên liệu là điều cần thiết khi đưa một chiếc xe để lâu ngày vào sử dụng trở lại. Mức độ nguy hiểm của lỗi này đòi hỏi sự kiểm tra cẩn trọng và khắc phục kịp thời.
Hệ thống bình xăng bị rò rỉ ở xe để lâu không sử dụng
Các bộ phận kim loại bị ‘kẹt dính’
Khi xe để lâu không hoạt động, các bộ phận kim loại tiếp xúc với nhau như má phanh và đĩa phanh có thể bị ‘dính chặt’ vào nhau. Quá trình này xảy ra do hơi ẩm gây gỉ sét trên bề mặt tiếp xúc của kim loại. Khi không được sử dụng và bôi trơn (dầu phanh, quay bánh xe), lớp gỉ này có thể khiến hai bề mặt liên kết với nhau rất chặt.
Lúc đưa xe vào sử dụng lại, việc cố gắng di chuyển có thể làm hỏng má phanh hoặc đĩa phanh do lực tách quá lớn. Tình trạng này phổ biến ở các xe đỗ lâu trong điều kiện ẩm ướt hoặc sau khi rửa xe mà không di chuyển. Việc kiểm tra và làm sạch các bộ phận phanh trước khi vận hành lại là cần thiết để tránh hư hại.
Tác động tiêu cực đến lốp xe
Lốp xe cũng là một bộ phận chịu ảnh hưởng khi để xe lâu ngày không sử dụng. Áp lực dồn nén vào một điểm duy nhất trên lốp (nơi tiếp xúc với mặt đất) trong thời gian dài có thể gây ra hiện tượng “bẹp lốp” hay biến dạng vị trí tiếp xúc. Điều này ảnh hưởng đến hình dạng tròn đều của lốp và gây rung lắc khi xe chạy.
Ngoài ra, cao su làm lốp có thể bị khô và nứt nẻ (hiện tượng “lão hóa cao su” hoặc “dry rot”) do không được sử dụng và tiếp xúc với không khí, ánh nắng. Áp suất lốp cũng có xu hướng giảm dần theo thời gian. Lốp bị xuống cấp không chỉ giảm hiệu suất vận hành mà còn tiềm ẩn nguy cơ nổ lốp, gây mất an toàn nghiêm trọng.
Chất lỏng trong xe bị biến đổi
Các loại chất lỏng trong xe như dầu động cơ, dầu hộp số, dầu phanh, nước làm mát… đều có tuổi thọ và tính chất riêng. Khi để xe lâu không sử dụng, các chất lỏng này vẫn bị ảnh hưởng bởi thời gian và môi trường. Dầu có thể bị oxy hóa, hấp thụ hơi ẩm hoặc các phụ gia trong dầu bị phân tách, làm giảm khả năng bôi trơn và bảo vệ động cơ, hộp số.
Dầu phanh dễ hấp thụ hơi ẩm từ không khí, làm giảm nhiệt độ sôi và hiệu quả truyền lực phanh, gây nguy hiểm. Nước làm mát có thể bị biến chất, giảm khả năng chống đông/chống gỉ và làm mát. Việc kiểm tra và thay thế toàn bộ các chất lỏng này là khuyến cáo hàng đầu khi chuẩn bị sử dụng lại một chiếc xe đã “ngủ đông” dài ngày.
Câu hỏi thường gặp về xe để lâu không sử dụng
Xe để lâu không sử dụng bao lâu thì bắt đầu có vấn đề?
Thời gian cụ thể phụ thuộc vào điều kiện bảo quản (trong nhà, ngoài trời, độ ẩm…) và loại xe. Tuy nhiên, sau khoảng 2-3 tháng không hoạt động liên tục, các vấn đề như ắc quy yếu, lốp non hơi, hoặc chất lỏng biến chất có thể bắt đầu xuất hiện. Đối với thời gian kéo dài hơn 6 tháng đến 1 năm, nguy cơ hư hỏng nặng hơn như gỉ sét, kẹt phanh, hỏng bơm sẽ tăng lên đáng kể.
Làm thế nào để hạn chế hư hại khi cần để xe lâu ngày?
Để hạn chế hư hại, bạn nên thực hiện một số biện pháp như: sạc đầy ắc quy hoặc tháo cọc bình, bơm lốp căng hơn mức bình thường hoặc kê kích để giảm áp lực lên lốp, đổ đầy bình xăng để hạn chế hơi ẩm, thay dầu mới, đỗ xe ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và che phủ xe cẩn thận. Thỉnh thoảng (ví dụ mỗi 2-4 tuần), nên nổ máy xe khoảng 10-15 phút và di chuyển nhẹ nhàng trong khu vực an toàn nếu có thể.
Xe mới mua nhưng là xe tồn kho lâu năm có đáng lo ngại không?
Có, xe mới nhưng là hàng tồn kho lâu năm vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro hư hại tương tự như xe cũ để lâu không sử dụng. Các bộ phận như ắc quy, lốp, chất lỏng, gioăng phớt cao su có thể đã bị xuống cấp do thời gian và điều kiện lưu trữ. Bạn nên kiểm tra kỹ lịch sử sản xuất (qua số VIN), tình trạng thực tế của xe và các bộ phận quan trọng trước khi quyết định mua, đặc biệt là các xe được giảm giá mạnh. Yêu cầu đại lý kiểm tra và bảo dưỡng toàn diện các hệ thống trước khi bàn giao xe.
Việc xe để lâu không sử dụng tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ hư hại, không chỉ tốn kém chi phí sửa chữa mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn khi vận hành. Các vấn đề từ đơn giản như ắc quy yếu đến phức tạp như rò rỉ nhiên liệu hay hỏng hệ thống bơm đều có thể xảy hưởng nghiêm trọng. Do đó, dù là xe cá nhân hay xe trưng bày, việc bảo quản và kiểm tra định kỳ là cực kỳ quan trọng. Đối với những người yêu xe nói chung và cộng đồng Brixton Việt Nam nói riêng, hiểu rõ những tác hại này sẽ giúp bạn chăm sóc chiếc xe của mình tốt hơn, đảm bảo xe luôn trong tình trạng sẵn sàng và an toàn khi di chuyển.
