Khi bạn tham gia giao thông trên mọi nẻo đường, bạn chắc chắn sẽ bắt gặp những biển báo tròn viền đỏ. Đây chính là biển báo cấm, nhóm biển quan trọng bậc nhất, biểu thị những quy định mà người lái xe bắt buộc phải tuân thủ để đảm bảo an toàn. Hiểu rõ ý nghĩa của từng loại biển báo cấm là kiến thức nền tảng giúp bạn di chuyển đúng luật và an toàn.
Tổng quan về nhóm biển báo cấm quan trọng
Nhóm biển báo cấm trong hệ thống báo hiệu đường bộ Việt Nam được quy định chi tiết trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về báo hiệu đường bộ. Đặc điểm nhận dạng chung của các biển này là hình tròn, có viền màu đỏ tươi, nền bên trong thường là màu trắng và chứa các ký hiệu hoặc hình vẽ màu đen để biểu thị điều cấm. Đây là nhóm biển có hiệu lực thi hành rất nghiêm ngặt, yêu cầu người tham gia giao thông, bao gồm cả người lái xe máy, phải tuyệt đối tuân thủ. Việc không chấp hành hiệu lệnh của biển báo cấm có thể dẫn đến các hành vi vi phạm hành chính và bị xử phạt theo quy định của pháp luật.
Các loại biển báo cấm được đánh số thứ tự từ 101 đến 140, mỗi biển mang một ý nghĩa cụ thể về việc cấm hoặc hạn chế một hành vi hay loại phương tiện nhất định trên đoạn đường, làn đường, hoặc khu vực được đặt biển. Sự đa dạng của nhóm biển này phản ánh sự phức tạp của hệ thống giao thông, từ việc cấm hoàn toàn một tuyến đường cho đến những quy định chi tiết hơn như cấm rẽ, cấm vượt, hoặc hạn chế tốc độ, tải trọng, kích thước. Nắm vững ý nghĩa của chúng là bước đầu tiên để đảm bảo an toàn cho chính bạn và những người xung quanh.
Biển báo cấm đối với các loại phương tiện cụ thể
Một trong những chức năng chính của biển báo cấm là phân luồng và hạn chế sự di chuyển của các loại phương tiện nhất định trên các tuyến đường không phù hợp. Ví dụ điển hình là biển số 101 “Đường cấm”, báo hiệu cấm mọi loại phương tiện (cơ giới và thô sơ) đi vào cả hai hướng, trừ những xe được ưu tiên theo quy định của nhà nước. Biển này thường được đặt ở những lối vào đường cấm, khu vực hạn chế đi lại.
Biển báo 102 cấm tất cả các loại xe đi ngược chiều
- Bí quyết lái xe trên cao tốc an toàn
- Biển số xe ô tô bị mờ: Quy định & Thủ tục cấp lại chi tiết
- Cập nhật giá xe Honda Click 2025 tại Việt Nam
- Sửa Chữa Mâm Xe Ô Tô: Hướng Dẫn Chi Tiết A-Z
- Khánh Treo Xe Ô Tô Phong Thủy: Biểu Tượng Bình An & Tài Lộc
Một biển báo rất phổ biến và quan trọng khác là biển số 102 “Cấm đi ngược chiều”. Biển này, với hình mũi tên màu đen chỉ lên trên bị gạch chéo màu đỏ trên nền trắng, báo hiệu cấm tất cả các loại xe (cơ giới và thô sơ) đi vào theo chiều đặt biển. Việc vi phạm biển cấm đi ngược chiều tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông rất cao và thường bị xử phạt nghiêm khắc.
Nhóm biển biển báo cấm còn bao gồm các biển cấm riêng cho từng loại phương tiện. Biển số 103a “Cấm ô tô” cấm tất cả các loại xe cơ giới (trừ mô tô hai bánh và xe gắn máy) đi vào. Biển số 104 “Cấm mô tô” lại cấm tất cả các loại mô tô, thường thấy ở những đoạn đường nhỏ hoặc khu vực cần hạn chế tiếng ồn và tốc độ. Biển số 105 “Cấm ô tô và mô tô” kết hợp cả hai lệnh cấm trên, áp dụng cho cả ô tô và mô tô. Ngoài ra còn có các biển cấm riêng cho xe tải (106a, 106b, 106c), xe khách và xe tải (107), máy kéo (109), xe đạp (110a), xe gắn máy (111a), và thậm chí cả người đi bộ (112). Hiểu rõ các ký hiệu trên mỗi biển giúp người lái xe nhận biết mình có được phép đi vào đoạn đường đó hay không.
Biển báo 104 cấm mô tô đi vào đường
Các biển báo cấm hành vi di chuyển phổ biến
Bên cạnh việc cấm loại phương tiện, biển báo cấm còn quy định những hành vi di chuyển cụ thể bị cấm tại các điểm giao cắt hoặc đoạn đường nhất định. Biển số 123a “Cấm rẽ trái” và biển số 123b “Cấm rẽ phải” là hai biển thường gặp ở các ngã ba, ngã tư. Biển 123a cấm các loại xe rẽ trái và đáng chú ý là nó cũng có hiệu lực cấm quay đầu xe tại vị trí đó. Ngược lại, biển 124a “Cấm quay xe” chỉ cấm hành vi quay đầu (chữ U) mà không cấm rẽ trái.
Biển báo 123a cấm rẽ trái và cấm quay đầu xe
Việc phân biệt rõ ràng giữa cấm rẽ trái/phải và cấm quay đầu là cực kỳ quan trọng để tránh vi phạm. Đối với người điều khiển xe máy, những quy định này ảnh hưởng trực tiếp đến lộ trình di chuyển. Biển số 125 “Cấm vượt” được đặt ở những đoạn đường nguy hiểm, tầm nhìn hạn chế, hoặc khu vực đông dân cư để ngăn các phương tiện vượt nhau, giảm thiểu rủi ro tai nạn. Biển số 126 “Cấm ô tô tải vượt” chỉ áp dụng riêng cho xe tải có trọng tải nhất định khi vượt các xe cơ giới khác. Tuân thủ các biển báo cấm hành vi này góp phần tạo nên dòng chảy giao thông an toàn và trật tự hơn.
Nhóm biển báo hạn chế kích thước, trọng lượng và khoảng cách
Một số biển báo cấm không cấm hoàn toàn mà chỉ hạn chế sự di chuyển của các phương tiện dựa trên các tiêu chí về kỹ thuật như trọng lượng, kích thước hoặc yêu cầu về khoảng cách an toàn. Biển số 115 “Hạn chế trọng lượng xe” cấm các xe có tổng trọng lượng (xe cộng hàng) vượt quá con số ghi trên biển đi qua, thường được đặt ở các cây cầu yếu hoặc đoạn đường không chịu tải lớn. Tương tự, biển số 116 “Hạn chế trọng lượng trên trục xe” giới hạn tải trọng phân bổ trên mỗi trục xe.
Biển báo 117 hạn chế chiều cao của phương tiện
Các biển hạn chế kích thước như 117 “Hạn chế chiều cao”, 118 “Hạn chế chiều ngang”, 119 “Hạn chế chiều dài ô tô”, và 120 “Hạn chế chiều dài ô tô kéo moóc” được đặt trước các công trình như cầu vượt thấp, hầm chui, hoặc các đoạn đường cong gấp để ngăn các xe quá khổ, quá tải đi vào, gây nguy hiểm cho chính xe đó và các phương tiện khác. Biển số 121 “Cự ly tối thiểu giữa hai xe” là biển đặc biệt, yêu cầu người lái xe phải giữ khoảng cách an toàn nhất định với xe phía trước, thường thấy trên đường cao tốc hoặc các đoạn đường dễ xảy ra ùn tắc. Nắm rõ các hạn chế này giúp người lái xe, kể cả xe máy, lựa chọn tuyến đường phù hợp và điều chỉnh cách lái để đảm bảo an toàn.
Biển báo cấm dừng, đỗ xe
Dừng và đỗ xe sai quy định là một trong những nguyên nhân phổ biến gây cản trở giao thông, đặc biệt tại các khu vực đô thị đông đúc. Nhóm biển báo cấm này đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát tình trạng này. Biển số 130 “Cấm dừng xe và đỗ xe” (hình chữ X màu đen trên nền trắng, viền đỏ) là biển cấm nghiêm ngặt nhất, cấm mọi hành vi dừng (dừng tạm thời để cho người lên xuống hoặc xếp dỡ hàng hóa) và đỗ xe (dừng xe trong một khoảng thời gian dài hơn) tại vị trí có đặt biển.
Biển báo 130 cấm dừng và đỗ xe trên đoạn đường có biển
Biển số 131a “Cấm đỗ xe” (hình chữ P bị gạch chéo màu đỏ) chỉ cấm hành vi đỗ xe, cho phép dừng xe trong thời gian ngắn. Để chi tiết hơn, có biển số 131b “Cấm đỗ xe vào ngày lẻ” và 131c “Cấm đỗ xe vào ngày chẵn”, giúp phân luồng giao thông và sử dụng không gian hiệu quả hơn trên các tuyến đường hẹp. Hiệu lực của các biển cấm dừng, đỗ thường áp dụng cho phía đường có đặt biển. Đối với người đi xe máy, việc tuân thủ các biển báo cấm này giúp tránh bị phạt và góp phần tạo không gian thông thoáng cho các phương tiện khác di chuyển.
Ý nghĩa của các biển báo hết lệnh cấm
Trong hệ thống biển báo cấm, còn có các biển báo đặc biệt báo hiệu sự kết thúc của một hoặc nhiều lệnh cấm đã được đặt trước đó. Đây thường là các biển hình tròn hoặc hình vuông, nền trắng, viền đen, có vạch chéo màu đen hoặc xám chạy từ trên xuống dưới, bên trong là ký hiệu của lệnh cấm đã hết hiệu lực.
Biển số 133 “Hết cấm vượt” báo hiệu rằng đoạn đường cấm vượt đã kết thúc và người lái xe có thể thực hiện hành vi vượt xe khác (nếu điều kiện an toàn cho phép). Tương tự, biển số 134 “Hết hạn chế tốc độ tối đa” báo hiệu đoạn đường quy định tốc độ tối đa đã hết hiệu lực, và người lái xe có thể di chuyển với tốc độ phù hợp với quy định chung của loại đường đó. Biển số 135 “Hết tất cả các lệnh cấm” là biển tổng hợp, báo hiệu sự chấm dứt của tất cả các lệnh cấm đã được áp dụng bởi các biển báo cấm trước đó trên đoạn đường vừa đi qua. Nhận biết được các biển hết lệnh cấm giúp người lái xe điều chỉnh hành vi lái cho phù hợp với điều kiện giao thông tiếp theo.
Biển báo 135 hết tất cả các lệnh cấm
Câu hỏi thường gặp về biển báo cấm
Biển báo cấm có hiệu lực trong phạm vi nào?
Thông thường, biển báo cấm có hiệu lực từ vị trí đặt biển đến hết đoạn đường hoặc đến nơi đặt biển báo hết lệnh cấm tương ứng. Nếu biển được đặt trên từng làn đường riêng biệt thì chỉ có hiệu lực với làn đường đó. Biển phụ có thể được sử dụng để giới hạn phạm vi hoặc thời gian có hiệu lực của biển chính.
Xe ưu tiên có phải tuân theo biển báo cấm không?
Theo quy định, các loại xe ưu tiên như xe cứu hỏa, xe cứu thương, xe công an, quân sự khi đang làm nhiệm vụ khẩn cấp có tín hiệu còi, đèn ưu tiên theo quy định thì không bắt buộc phải tuân theo hiệu lệnh của biển báo cấm (trừ một số trường hợp đặc biệt). Tuy nhiên, các xe này vẫn phải tuân thủ quy định về an toàn giao thông.
Làm sao để phân biệt biển cấm dừng và cấm đỗ?
Biển số 130 “Cấm dừng xe và đỗ xe” có hình chữ X màu đen trên nền trắng. Biển số 131a “Cấm đỗ xe” có hình chữ P bị gạch chéo màu đỏ. Biển 130 cấm cả hai hành vi, trong khi biển 131a chỉ cấm đỗ (dừng lâu), vẫn cho phép dừng tạm thời.
Vi phạm biển báo cấm bị xử phạt như thế nào?
Mức xử phạt khi vi phạm biển báo cấm phụ thuộc vào loại biển báo và loại phương tiện vi phạm. Ví dụ, hành vi đi vào đường cấm (có đặt biển 101) hoặc đi ngược chiều (có đặt biển 102) thường có mức phạt cao hơn và có thể bị tước giấy phép lái xe so với việc đỗ xe sai quy định. Mức phạt cụ thể được quy định chi tiết trong Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ.
Nắm vững ý nghĩa của biển báo cấm là kiến thức nền tảng cho mỗi người tham gia giao thông, đặc biệt là những người điều khiển xe máy. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định này không chỉ giúp bạn tránh được những xử phạt không đáng có mà quan trọng hơn là bảo vệ an toàn cho chính mình và cộng đồng. Hãy luôn chú ý quan sát và chấp hành hiệu lệnh biển báo cấm trên mọi hành trình cùng Brixton Việt Nam.
