Việc hiểu rõ về các loại cổng sạc ô tô điện là vô cùng quan trọng đối với bất kỳ chủ xe điện nào. Mỗi loại cổng sạc có thiết kế, công suất và mục đích sử dụng khác nhau, ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ và sự tiện lợi khi nạp năng lượng cho chiếc xe của bạn.
Các tiêu chuẩn cổng sạc ô tô điện chính
Thị trường xe điện toàn cầu hiện đang sử dụng một số tiêu chuẩn cổng sạc ô tô điện chính. Sự khác biệt này thường xuất phát từ lịch sử phát triển và quy định riêng của từng khu vực địa lý lớn. Việc nhận diện đúng loại cổng sạc trên xe mình và tại các điểm sạc công cộng sẽ giúp bạn lựa chọn bộ sạc hoặc cáp chuyển đổi phù hợp, đảm bảo quá trình sạc diễn ra an toàn và hiệu quả.
Một số tiêu chuẩn phổ biến nhất bao gồm CHAdeMO, CCS (Combined Charging System), SAE J1772, và IEC 62196 Type 2 (thường gọi là Mennekes). Mỗi tiêu chuẩn này đều có những đặc điểm kỹ thuật riêng biệt về số lượng chân cắm, hình dáng đầu nối, và khả năng hỗ trợ dòng điện xoay chiều (AC) hoặc một chiều (DC) với các mức công suất khác nhau.
Cổng sạc CHAdeMO: Lựa chọn sạc nhanh từ Nhật Bản
CHAdeMO là một tiêu chuẩn sạc nhanh DC được phát triển tại Nhật Bản, ra mắt từ năm 2010. Tên gọi “Charge de Move” thể hiện khả năng sạc nhanh giúp xe di chuyển tiếp tục. Loại cổng sạc này được thiết kế để cung cấp năng lượng trực tiếp vào pin xe bằng dòng điện một chiều (DC), bỏ qua bộ chuyển đổi AC-DC tích hợp trên xe, nhờ đó đạt được tốc độ sạc cao hơn đáng kể so với sạc AC thông thường.
Ban đầu, cổng sạc CHAdeMO có công suất phổ biến từ 6kW đến 150kW. Tuy nhiên, tiêu chuẩn này đã không ngừng được cải tiến. Với phiên bản CHAdeMO 3.0 (còn được gọi là ChaoJi) ra mắt vào năm 2020, công nghệ này đã đạt được bước tiến vượt bậc.
Phiên bản CHAdeMO 3.0 mang đến nhiều cải tiến quan trọng. Đầu nối được thiết kế nhẹ và nhỏ gọn hơn, cáp sạc có đường kính giảm, giúp người dùng thao tác dễ dàng hơn. Đặc biệt, tiêu chuẩn 3.0 có khả năng hỗ trợ công suất lên tới 500kW, lý thuyết có thể cho phép xe di chuyển được quãng đường khoảng 150km chỉ sau một giờ sạc ở mức công suất cao nhất. Công nghệ làm mát bằng chất lỏng cũng được áp dụng để quản lý nhiệt hiệu quả ở công suất sạc cực lớn. Cổng sạc này hoạt động với nguồn điện một chiều (DC) ở mức điện áp cao, thường từ 600V đến 800V, tối ưu cho việc sạc pin dung lượng lớn.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- Xe Ô Tô Có Cánh: Ước Mơ Bay Của Nhân Loại
- Giá xe máy 50cc bao nhiêu: Cần biết gì?
- Buồng Lái Xe Ô Tô: Cấu Tạo Và Chức Năng Chi Tiết
- Cách phòng tránh lừa đảo khi thuê xe máy du lịch
- Tổng Quan Các Hãng Xe Đi Nam Định Phổ Biến Nhất Hiện Nay
Cáp sạc CHAdeMO sử dụng nguồn điện một chiều (DC) có tốc độ sạc nhanh giúp người dùng tối ưu thời gian sạcalt: Cáp sạc CHAdeMO cho xe ô tô điện hỗ trợ sạc nhanh DC
Hệ thống cổng sạc kết hợp (CCS): Chuẩn mực tại nhiều khu vực
Hệ thống cổng sạc kết hợp (CCS – Combined Charging System) là một trong những tiêu chuẩn phổ biến nhất trên thế giới hiện nay, đặc biệt tại Bắc Mỹ và Châu Âu. Điểm ưu việt của CCS là khả năng sạc linh hoạt trên cùng một cổng vật lý. Cổng sạc CCS tích hợp các chân cắm cho cả dòng điện xoay chiều (AC) và dòng điện một chiều (DC).
Về cơ bản, cổng sạc CCS bao gồm phần trên tương thích với sạc AC (dựa trên chuẩn SAE J1772 ở Bắc Mỹ, gọi là CCS1, hoặc chuẩn IEC 62196 Type 2 ở Châu Âu và các khu vực khác, gọi là CCS2) và thêm hai chân cắm DC lớn ở phía dưới. Nhờ cấu trúc này, chủ xe có thể sử dụng các bộ sạc AC thông thường (Level 1 hoặc Level 2) hoặc kết nối trực tiếp với các trụ sạc nhanh DC công suất cao thông qua cùng một cổng sạc trên xe.
Sự kết hợp này giúp tiết kiệm không gian thiết kế trên xe và đơn giản hóa trải nghiệm sạc cho người dùng. Công suất sạc của cổng sạc CCS rất đa dạng, từ mức sạc AC dân dụng công suất thấp cho đến sạc nhanh DC tại các trạm công cộng. Tại các trạm sạc nhanh DC, cổng CCS thường hỗ trợ công suất từ 50kW đến 350kW hoặc thậm chí cao hơn ở một số trạm hiện đại, cho phép nạp đáng kể lượng pin trong khoảng thời gian ngắn.
Chân sạc trên ô tô điện VinFast đạt tiêu chuẩn châu Âu CCS2 với cổng DC và Type 2 với cổng ACalt: Cổng sạc CCS2 trên xe ô tô điện tích hợp sạc AC và DC
Cổng sạc SAE J1772: Tiêu chuẩn sạc AC tại Bắc Mỹ
Cổng sạc SAE J1772, thường được biết đến với tên gọi “phích cắm J”, là tiêu chuẩn cổng sạc AC (dòng điện xoay chiều) phổ biến tại Bắc Mỹ cho các xe ô tô điện và xe plug-in hybrid. Cổng này được thiết kế với 5 chân, hỗ trợ sạc AC ở Cấp độ 1 (sử dụng ổ cắm gia dụng 120V) và Cấp độ 2 (sử dụng nguồn 240V).
Sạc AC qua cổng sạc J1772 thường là phương thức sạc tại nhà hoặc tại các điểm sạc công cộng thông thường. Tốc độ sạc AC chậm hơn đáng kể so với sạc DC nhanh, phù hợp cho việc sạc qua đêm hoặc khi đỗ xe trong thời gian dài. Công suất sạc qua J1772 ở Cấp độ 2 có thể đạt tới 19.2kW, tùy thuộc vào khả năng của bộ sạc trên xe và nguồn điện. Mặc dù bản thân J1772 chỉ là chuẩn AC, nó là nền tảng cho phần AC của cổng sạc CCS1 được sử dụng ở Bắc Mỹ.
Nhờ sự phổ biến của cổng sạc J1772 tại thị trường Bắc Mỹ, hầu hết các xe điện bán ra tại khu vực này đều được trang bị cổng J1772 hoặc cổng CCS1 tích hợp J1772. Điều này đảm bảo khả năng tương thích với mạng lưới sạc AC rộng khắp tại nhà và các điểm sạc công cộng.
Cổng sạc J1772 là một trong các loại cổng sạc tối ưu thời gian sạc pin ô tô hiệu quảalt: Cổng sạc SAE J1772 cho xe ô tô điện phổ biến với sạc AC Cấp độ 1 và 2
Cổng sạc IEC 62196 Type 2 (Mennekes): Chuẩn mực tại Châu Âu và nhiều nơi khác
Cổng sạc IEC 62196 Type 2, thường được gọi là cổng sạc Mennekes theo tên nhà sản xuất phát triển đầu nối, là tiêu chuẩn cổng sạc AC chính thức tại Châu Âu và đã trở nên phổ biến ở nhiều khu vực khác trên thế giới, bao gồm cả Châu Á. Tương tự như J1772 ở Bắc Mỹ, Type 2 phục vụ cho sạc AC tại nhà và các điểm sạc công cộng.
Cổng sạc Type 2 có 7 chân cắm và có một ưu điểm vượt trội so với J1772 là khả năng hỗ trợ cả sạc AC một pha và ba pha. Với nguồn điện ba pha phổ biến ở Châu Âu, cổng Type 2 có thể đạt công suất sạc AC cao hơn đáng kể, lên tới 43kW ở một số bộ sạc và xe hỗ trợ, so với công suất tối đa khoảng 19.2kW của J1772 (chỉ sạc một pha). Điều này giúp giảm đáng kể thời gian sạc AC tại nhà hoặc nơi làm việc.
Tương tự như J1772 là nền tảng cho CCS1, cổng sạc Type 2 là nền tảng cho phần AC của cổng sạc CCS2, tiêu chuẩn sạc nhanh DC kết hợp phổ biến ở Châu Âu và nhiều thị trường đang phát triển xe điện. Cổng Type 2 cũng thường có cơ chế khóa tích hợp, tăng cường an ninh khi sạc tại các địa điểm công cộng, ngăn chặn việc rút cáp sạc trái phép khi xe đang sạc.
Các loại cổng sạc ô tô điện VinFast an toàn, tối ưualt: Các loại cổng sạc phổ biến trên xe ô tô điện như Type 2 và CCS2
Lựa chọn cổng sạc phù hợp: Yếu tố cần cân nhắc
Việc lựa chọn xe điện không chỉ dừng lại ở việc quan tâm đến phạm vi hoạt động hay tính năng thông minh, mà còn cần xem xét đến loại cổng sạc ô tô điện mà xe sử dụng và mức độ tương thích với hạ tầng sạc tại nơi bạn sinh sống và thường xuyên di chuyển. Sự phù hợp của cổng sạc sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm sử dụng hàng ngày của bạn.
Khi chọn mua xe điện, hãy tìm hiểu kỹ về các loại cổng sạc được trang bị trên xe (thường là một cổng AC và một cổng DC hoặc một cổng kết hợp như CCS). Sau đó, nghiên cứu về tình hình hạ tầng trạm sạc tại khu vực của bạn. Các trạm sạc công cộng chủ yếu hỗ trợ những tiêu chuẩn nào (ví dụ: CCS, CHAdeMO)? Liệu bạn có thể lắp đặt bộ sạc tại nhà với loại cổng tương thích không? Nếu xe sử dụng một tiêu chuẩn ít phổ biến trong khu vực, bạn có thể cần xem xét việc sử dụng bộ chuyển đổi, tuy nhiên, bộ chuyển đổi có thể giới hạn tốc độ sạc hoặc không tương thích với tất cả các trạm sạc.
Nhu cầu sử dụng xe cũng là một yếu tố quan trọng. Nếu bạn chủ yếu sạc tại nhà qua đêm và chỉ thỉnh thoảng sạc nhanh trên đường, thì khả năng sạc AC qua cổng sạc như Type 2 hoặc J1772 và sự có mặt của cổng sạc nhanh DC (như CCS) là đủ. Ngược lại, nếu bạn thường xuyên di chuyển xa và cần sạc nhanh giữa hành trình, khả năng tương thích với các trụ sạc DC công suất cao sử dụng chuẩn CCS hoặc CHAdeMO là ưu tiên hàng đầu. Việc nắm rõ các yếu tố này sẽ giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn, đảm bảo chiếc ô tô điện của bạn luôn sẵn sàng cho mọi hành trình.
Câu hỏi thường gặp về cổng sạc ô tô điện
Quy trình sạc ô tô điện diễn ra như thế nào?
Quy trình sạc bắt đầu khi cáp sạc được kết nối từ trụ sạc hoặc bộ sạc tại nhà đến cổng sạc trên xe. Hệ thống giao tiếp giữa xe và thiết bị sạc sẽ trao đổi thông tin về khả năng sạc của xe, nguồn điện cung cấp và các yếu tố an toàn. Sau khi xác nhận an toàn, quá trình truyền điện sẽ bắt đầu. Đối với sạc AC, điện xoay chiều được chuyển đổi thành điện một chiều bởi bộ sạc tích hợp trên xe trước khi nạp vào pin. Đối với sạc DC, điện một chiều từ trụ sạc được truyền trực tiếp vào pin, bỏ qua bộ chuyển đổi của xe, cho tốc độ nhanh hơn.
Có thể sử dụng bộ chuyển đổi giữa các loại cổng sạc ô tô điện không?
Có, tồn tại các bộ chuyển đổi cho phép kết nối một xe có cổng sạc này với trụ sạc có đầu nối khác (ví dụ: xe cổng CHAdeMO sạc tại trụ CCS, hoặc xe Tesla sạc tại trụ J1772/CCS ở một số thị trường). Tuy nhiên, việc sử dụng bộ chuyển đổi cần đảm bảo tương thích kỹ thuật và an toàn. Không phải tất cả các kết hợp đều có bộ chuyển đổi sẵn có hoặc hoạt động hiệu quả. Tốc độ sạc cũng có thể bị giới hạn bởi khả năng của xe hoặc bộ chuyển đổi.
Sự khác biệt giữa sạc AC và sạc DC là gì?
Sự khác biệt chính nằm ở loại dòng điện được truyền trực tiếp vào pin xe và vị trí bộ chuyển đổi AC sang DC. Sạc AC sử dụng dòng điện xoay chiều từ lưới điện dân dụng, và bộ chuyển đổi (On-Board Charger) nằm trên xe sẽ chuyển đổi AC thành DC để sạc pin. Sạc AC thường chậm hơn, phù hợp sạc tại nhà hoặc nơi làm việc (Cấp độ 1, 2). Sạc DC sử dụng dòng điện một chiều từ các trạm sạc nhanh DC (Off-Board Charger), bỏ qua bộ chuyển đổi trên xe và nạp thẳng vào pin. Sạc DC nhanh hơn nhiều, phù hợp sạc dọc đường di chuyển.
Cổng sạc CCS và Type 2 khác nhau như thế nào?
Cổng sạc Type 2 là tiêu chuẩn cho sạc AC (một pha và ba pha) tại Châu Âu và nhiều thị trường khác. Cổng sạc CCS (thường là CCS2 tại các khu vực dùng Type 2 làm nền tảng AC) là hệ thống kết hợp bao gồm cổng Type 2 ở phía trên (cho sạc AC) và thêm hai chân cắm DC ở phía dưới (cho sạc DC nhanh). Một xe có cổng CCS2 có thể nhận cả sạc AC (qua phần Type 2) và sạc DC nhanh (qua toàn bộ cổng CCS2), trong khi một xe chỉ có cổng Type 2 (không phải là một phần của CCS) chỉ có thể sạc AC.
Việc nắm vững thông tin về các loại cổng sạc ô tô điện giúp bạn chủ động hơn trong quá trình sử dụng xe, từ việc lựa chọn xe ban đầu cho đến việc tìm kiếm và sử dụng các điểm sạc trên mọi hành trình. Việc phát triển hạ tầng sạc tương thích với nhiều chuẩn cổng sạc khác nhau là yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của xe điện tại Việt Nam. Với Brixton Việt Nam, chúng tôi mong muốn cung cấp những thông tin hữu ích nhất cho cộng đồng yêu xe.
