Từ ngày 01/01/2025, Thông tư 72/2024 của Bộ Công an chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều quy định mới trong quy trình điều tra và giải quyết tai nạn giao thông. Một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm là liệu tài xế có bị giữ xe nếu không có lỗi trong vụ tai nạn hay không. Bài viết này của Brixton Việt Nam sẽ giúp bạn làm rõ quy định mới này.
Quy trình điều tra tai nạn giao thông theo Thông tư 72/2024
Khi một vụ tai nạn giao thông xảy ra, lực lượng Cảnh sát giao thông có nhiệm vụ tiến hành điều tra để xác định rõ các tình tiết liên quan. Quá trình này bao gồm việc làm rõ có hay không dấu hiệu tội phạm, hành vi vi phạm an toàn giao thông, nguyên nhân dẫn đến vụ tai nạn, serta các cá nhân, tổ chức chịu trách nhiệm. Việc làm rõ này là cơ sở quan trọng để xác định lỗi và áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp theo quy định của pháp luật hiện hành. Mục đích cuối cùng là đưa ra kết luận chính xác về vụ việc.
Để phục vụ công tác điều tra, khám nghiệm là một bước không thể thiếu. Cán bộ điều tra sẽ tiến hành khám nghiệm hiện trường vụ tai nạn để thu thập dấu vết, đo đạc, ghi nhận vị trí các phương tiện và vật chứng. Song song với đó là việc khám nghiệm các phương tiện liên quan trực tiếp đến vụ tai nạn. Công tác này giúp cơ quan chức năng đánh giá tình trạng kỹ thuật của xe trước và sau khi xảy ra va chạm, từ đó góp phần xác định nguyên nhân và diễn biến của vụ tai nạn.
Khám nghiệm hiện trường và phương tiện theo Thông tư mới
Theo Điều 9 của Thông tư 72/2024, nội dung khám nghiệm phương tiện liên quan đến tai nạn giao thông được quy định khá chi tiết. Trước hết, cán bộ Cảnh sát giao thông sẽ kiểm tra các loại giấy tờ tùy thân của người điều khiển phương tiện và giấy tờ của chính phương tiện đó, bao gồm giấy phép lái xe, đăng ký xe, giấy chứng nhận kiểm định (đối với phương tiện có quy định). Việc này nhằm xác minh tính hợp pháp của người và phương tiện tham gia giao thông tại thời điểm xảy ra vụ việc.
Đối với các loại xe như ô tô, xe máy chuyên dùng và các loại xe có cấu tạo tương tự, quy trình khám nghiệm được thực hiện một cách có hệ thống. Bắt đầu từ bên ngoài vào trong, từ phía trước ra phía sau, từ phải sang trái, và cả từ trên xuống dưới, bao gồm cả việc kiểm tra kỹ lưỡng gầm xe. Các bộ phận quan trọng như hệ thống lái, côn, ga, số, phanh, đèn chiếu sáng, còi, gương chiếu hậu, và các thiết bị lưu trữ dữ liệu hành trình (nếu có) đều phải được kiểm tra. Tình trạng hàng hóa trên phương tiện (nếu có) cũng là một yếu tố cần được ghi nhận để phục vụ công tác điều tra.
Cán bộ Cảnh sát giao thông xử lý vụ việc tại hiện trường tai nạn theo Thông tư 72/2024
- Quy Định Và Mức Phạt Khi Chở Quá Số Người
- Bọc Ghế Da Xe Ô Tô Hà Nội: Nâng Tầm Đẳng Cấp Xe Bạn
- Chọn màu xe ô tô hợp phong thủy cho người tuổi Tuất
- Đuổi Muỗi Trong Xe Ô Tô: Hướng Dẫn Chi Tiết Và Hiệu Quả
- Các loại giấy tờ xe ô tô cần mang theo và mức phạt
Riêng với xe mô tô, xe máy và các loại xe thô sơ, quy trình khám nghiệm cũng tuân theo nguyên tắc từ ngoài vào trong và theo trình tự từ trước ra sau, phải sang trái, từ trên xuống dưới. Các bộ phận cần kiểm tra trên xe máy bao gồm hệ thống côn, phanh, ga, số, đồng hồ hiển thị, đèn, còi, gương cùng các thiết bị đặc trưng khác của xe (nếu được trang bị). Việc khám nghiệm chi tiết này giúp xác định tình trạng kỹ thuật của xe tại thời điểm xảy ra tai nạn, phát hiện các hư hỏng do va chạm hoặc các vấn đề kỹ thuật có thể là nguyên nhân hoặc yếu tố liên quan đến vụ việc.
Quy định mới về tạm giữ phương tiện (Điều 10 Thông tư 72/2024)
Quy định về việc tạm giữ các loại giấy tờ và phương tiện liên quan đến vụ tai nạn là một trong những điểm cốt lõi được nêu tại Điều 10 của Thông tư 72/2024. Việc tạm giữ phương tiện có thể được áp dụng trong quá trình điều tra nhằm phục vụ công tác xác minh, thu thập chứng cứ hoặc khi cần thiết để ngăn chặn hành vi tẩu tán tang vật. Tuy nhiên, thời hạn tạm giữ phải tuân thủ theo quy định của pháp luật.
Trong trường hợp cần gia hạn thời gian tạm giữ phương tiện, đồ vật, tài liệu, hoặc giấy tờ của người điều khiển phương tiện, cán bộ trực tiếp điều tra vụ tai nạn giao thông cần phải có báo cáo cụ thể và đề xuất lên cấp có thẩm quyền để xem xét, quyết định theo đúng trình tự thủ tục được pháp luật quy định. Điều này nhằm đảm bảo quyền lợi của người dân và tránh tình trạng tạm giữ kéo dài không cần thiết.
Tạm giữ giấy tờ trên môi trường điện tử
Một điểm mới đáng chú ý phù hợp với xu hướng số hóa là việc xử lý giấy tờ được tích hợp trên tài khoản định danh điện tử (VNeID). Nếu người điều khiển phương tiện đã tích hợp các loại giấy tờ như giấy phép lái xe, đăng ký xe vào tài khoản VNeID của mình và xuất trình được các giấy tờ này trên môi trường điện tử, cán bộ Cảnh sát giao thông sẽ tiến hành tạm giữ các giấy tờ này ngay trên hệ thống điện tử thay vì tạm giữ bản cứng. Quy định này giúp tạo sự thuận tiện cho người dân và phù hợp với định hướng phát triển chính phủ số.
Điều kiện trả xe khi không có lỗi
Đây là nội dung quan trọng nhất đối với tài xế và liên quan trực tiếp đến câu hỏi liệu tài xế có bị giữ xe nếu không có lỗi không. Thông tư 72/2024 quy định rõ ràng: Sau khi quá trình khám nghiệm phương tiện đã hoàn tất, nếu kết quả xác định người điều khiển phương tiện không có lỗi trong vụ tai nạn hoặc không vi phạm bất kỳ quy định pháp luật nào khác liên quan đến vụ việc, phương tiện giao thông đó phải được trả lại ngay cho chủ sở hữu hoặc người điều khiển phương tiện. Quy định này nhấn mạnh nguyên tắc chỉ tạm giữ phương tiện khi cần thiết cho công tác điều tra hoặc xử lý vi phạm, không phải là hình phạt hay biện pháp mặc định.
Đặc biệt, Điều 10 Thông tư 72/2024 nghiêm cấm tuyệt đối việc giữ phương tiện của các bên liên quan trong vụ tai nạn để làm căn cứ hoặc áp lực cho việc giải quyết bồi thường thiệt hại dân sự giữa các bên. Điều này nhằm phân tách rõ ràng giữa trách nhiệm hình sự/hành chính (xử lý vi phạm an toàn giao thông) và trách nhiệm dân sự (bồi thường thiệt hại), đảm bảo rằng việc tạm giữ phương tiện chỉ phục vụ mục đích điều tra công vụ chứ không lạm dụng để giải quyết các tranh chấp dân sự. Như vậy, theo luật giao thông 2025, tài xế không bị giữ xe nếu không có lỗi sau khi quá trình khám nghiệm kết thúc.
Ý nghĩa của quy định không giữ xe đối với tài xế
Quy định tài xế không bị giữ xe nếu không có lỗi mang ý nghĩa tích cực và thể hiện tính nhân văn trong pháp luật. Trước đây, đôi khi việc tạm giữ phương tiện kéo dài không chỉ gây thiệt hại về kinh tế cho người dân (phí trông giữ, phương tiện xuống cấp) mà còn ảnh hưởng đến cuộc sống và công việc của họ. Với quy định mới, quyền lợi chính đáng của người điều khiển phương tiện được bảo vệ tốt hơn.
Khi xác định tài xế không có lỗi trong vụ việc, việc phương tiện được trả lại ngay lập tức giúp giảm thiểu những tổn thất không đáng có. Điều này cũng thể hiện sự minh bạch và công bằng trong quy trình xử lý tai nạn giao thông, tạo niềm tin cho người dân vào công tác của lực lượng chức năng. Quy định mới góp phần định hình lại cách tiếp cận việc tạm giữ phương tiện, chỉ áp dụng khi thực sự cần thiết cho công tác điều tra và tuân thủ đúng pháp luật.
Vai trò của bảo hiểm trong giải quyết tai nạn giao thông
Bên cạnh các quy định pháp luật về xử lý tai nạn, vai trò của bảo hiểm là vô cùng quan trọng trong việc giải quyết hậu quả. Có hai loại bảo hiểm chính mà tài xế cần lưu ý: bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc và bảo hiểm vật chất xe tự nguyện. Việc tham gia bảo hiểm giúp giảm thiểu gánh nặng tài chính và hỗ trợ các thủ tục pháp lý sau tai nạn.
Bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc
Bảo hiểm trách nhiệm dân sự (TNDS) bắt buộc là loại hình bảo hiểm mà mọi chủ xe cơ giới tại Việt Nam phải tham gia theo quy định của pháp luật. Mục đích chính của bảo hiểm này là bảo vệ tài xế trước những yêu cầu bồi thường thiệt hại về người và tài sản mà tài xế gây ra cho bên thứ ba trong một vụ tai nạn giao thông.
Cụ thể, khi tài xế gây ra tai nạn và có lỗi, công ty bảo hiểm TNDS sẽ chi trả các chi phí bồi thường cho người bị thương hoặc tử vong bên phía nạn nhân (chi phí y tế, mai táng, thu nhập mất mát, v.v.) và chi phí sửa chữa, phục hồi tài sản của bên thứ ba (ví dụ: xe của họ bị hỏng). Việc có bảo hiểm này giúp tài xế không phải tự bỏ ra toàn bộ số tiền bồi thường lớn, giảm bớt áp lực tài chính đáng kể.
Bảo hiểm vật chất xe tự nguyện
Khác với bảo hiểm TNDS chỉ chi trả cho bên thứ ba, bảo hiểm vật chất xe là loại bảo hiểm tự nguyện giúp chi trả các thiệt hại xảy ra đối với chính chiếc xe của bạn. Loại hình này bồi thường cho các hư hỏng vật chất của xe do các sự kiện như va chạm, lật đổ, cháy nổ, thiên tai, mất cắp (tùy theo điều khoản hợp đồng).
Mức độ bồi thường của bảo hiểm vật chất xe phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ hư hại, giá trị xe, điều khoản hợp đồng và cả lỗi của người điều khiển phương tiện. Trong trường hợp tài xế gây tai nạn và xe bị hư hỏng, công ty bảo hiểm sẽ tiến hành giám định thiệt hại và thực hiện bồi thường theo quy định. Tuy nhiên, nếu thiệt hại xảy ra do lỗi cố ý hoặc vi phạm nghiêm trọng luật giao thông của tài xế, công ty bảo hiểm có thể từ chối bồi thường hoặc chỉ bồi thường một phần theo quy định trong hợp đồng.
Tóm lại, điểm mới đáng chú ý trong Luật Giao thông 2025 theo Thông tư 72/2024 là quy định rõ ràng về việc không tạm giữ phương tiện của tài xế không có lỗi sau khi khám nghiệm xong, đồng thời nghiêm cấm giữ xe để giải quyết bồi thường dân sự. Đây là một bước tiến quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người tham gia giao thông. Brixton Việt Nam hy vọng thông tin này hữu ích giúp bạn nắm vững các quy định mới liên quan đến tai nạn giao thông.
Câu hỏi thường gặp (FAQs)
Thông tư 72/2024 của Bộ Công an có hiệu lực từ khi nào?
Thông tư này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2025.
Xe máy có thuộc đối tượng áp dụng quy định tạm giữ phương tiện trong Thông tư 72/2024 không?
Có. Thông tư quy định rõ việc khám nghiệm và tạm giữ áp dụng cho nhiều loại phương tiện, bao gồm cả xe mô tô, xe máy.
Nếu tôi có lỗi trong vụ tai nạn thì xe có bị giữ không?
Việc tạm giữ phương tiện khi có lỗi phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vụ tai nạn và hành vi vi phạm của người điều khiển phương tiện, nhằm phục vụ công tác điều tra hoặc xử lý vi phạm theo quy định pháp luật. Quy định không giữ xe chỉ áp dụng khi người điều khiển được xác định là không có lỗi và không vi phạm khác.
Cảnh sát giao thông có được giữ xe của tôi để chờ tôi bồi thường thiệt hại cho bên kia không?
Không. Thông tư 72/2024 nghiêm cấm việc giữ phương tiện của các bên liên quan chỉ để làm căn cứ giải quyết bồi thường thiệt hại dân sự.
Giấy tờ xe trên tài khoản định danh điện tử (VNeID) được xử lý thế nào khi cần tạm giữ?
Nếu giấy tờ đã được tích hợp và xuất trình qua VNeID, cán bộ Cảnh sát giao thông sẽ tiến hành tạm giữ các giấy tờ này trên môi trường điện tử.
