Hằng năm, cứ đến ngày 10 tháng 3 âm lịch, hàng triệu người con đất Việt lại hướng về Phú Thọ để dự Giỗ Tổ Hùng Vương. Đây không chỉ là một ngày lễ tưởng niệm mà còn là biểu tượng sâu sắc cho truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, khắc sâu lòng biết ơn đối với các Vua Hùng – những bậc tiền nhân đã có công dựng nước. Lễ hội Đền Hùng mang ý nghĩa văn hóa, lịch sử và tâm linh vô cùng to lớn trong đời sống người Việt.
Nguồn gốc Lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương
Lễ hội Đền Hùng, hay còn gọi là Giỗ Tổ Hùng Vương, là một phần thiêng liêng trong di sản văn hóa Việt Nam. Lễ hội được tổ chức thường niên vào ngày 10 tháng 3 âm lịch để bày tỏ lòng kính trọng và tri ân đối với các Vua Hùng, những người đã đặt nền móng cho quốc gia Việt Nam. Lễ hội này đã tồn tại qua hàng ngàn năm, thể hiện sức sống mãnh liệt của văn hóa dân tộc.
Theo truyền thuyết và cổ tích, lịch sử của lễ hội bắt nguồn từ thời xa xưa của vua Lạc Long Quân, vị vua được biết đến với sức mạnh phi thường và là người cai trị bộ tộc Lạc Việt. Khi vua Đế Lai từ phương Bắc đến phương Nam cùng với con gái là Âu Cơ, ông đã rất ấn tượng với Lạc Long Quân và gả con gái cho ngài. Âu Cơ mang thai và sinh ra một cái bọc trăm trứng. Mỗi quả trứng nở ra một con người, và họ là những người Việt đầu tiên, được gọi là “con Rồng cháu Tiên”.
Người con trưởng của Lạc Long Quân và Âu Cơ là Hùng I đã thành lập triều đại Hùng Vương tại Phong Châu, nay thuộc tỉnh Phú Thọ, và đặt nền móng cho một nước Việt Nam có chủ quyền. Triều đại Hùng Vương trị vì qua nhiều thế hệ, từ năm 2879 đến năm 258 trước Công nguyên. Giỗ Tổ Hùng Vương chính là ngày kỷ niệm sự ra đời của nhà nước Văn Lang và triều đại Hùng Vương, là dịp để con cháu tưởng nhớ công lao dựng nước của các vị vua đầu tiên.
Địa điểm và thời gian tổ chức Lễ hội Đền Hùng
Lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương diễn ra từ ngày 8 đến ngày 11 tháng 3 âm lịch, trong đó ngày 10 tháng 3 là ngày chính hội và là ngày quốc lễ trên toàn quốc. Các hoạt động chính của lễ hội diễn ra tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng, tọa lạc trên núi Nghĩa Lĩnh, thuộc thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Khu di tích này cách Hà Nội khoảng 90 km về phía Tây Bắc.
Núi Nghĩa Lĩnh là nơi có quần thể các đền thờ Vua Hùng bao gồm Đền Hạ, Đền Trung, Đền Thượng, Chùa Thiên Quang và Đền Giếng. Đây là một địa điểm mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, là trung tâm của mọi hoạt động trong dịp Lễ hội Đền Hùng. Việc lựa chọn địa điểm này thể hiện sự gắn kết chặt chẽ giữa lễ hội và cội nguồn dân tộc tại Đất Tổ Phú Thọ.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- Đánh giá độ bền của xe ô tô: Yếu tố và cách bảo dưỡng
- Khám phá xe ô tô đi được dưới nước: Công nghệ và Tiềm năng
- Xe ô tô giá rẻ cũ: Hướng dẫn mua hiệu quả và uy tín
- Kỹ năng thoát hiểm trên xe ô tô khẩn cấp an toàn
- Doanh thu ngành xe Việt Nam: Những dấu hiệu tăng trưởng mạnh mẽ
Du khách có thể đến Phú Thọ bằng nhiều phương tiện khác nhau như ô tô riêng, xe khách từ Hà Nội và các tỉnh lân cận. Chuyến đi thường mất khoảng 1.5 đến 2 giờ từ Hà Nội tùy thuộc vào tình hình giao thông và loại phương tiện. Sự thuận tiện trong việc di chuyển giúp du khách thập phương dễ dàng hành hương về Đất Tổ để tham dự Giỗ Tổ Hùng Vương.
Các hoạt động nổi bật tại Lễ hội Đền Hùng
Lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương tự hào mang đến một sự kết hợp đầy mê hoặc của các hoạt động văn hóa truyền thống. Đây là dịp để du khách và người dân cùng hòa mình vào không khí trang nghiêm và sôi động, khám phá những nét đẹp độc đáo của văn hóa Việt.
Các nghi lễ trang trọng là phần không thể thiếu của lễ hội. Lễ rước kiệu của các xã, phường quanh vùng về Đền Hùng diễn ra rất long trọng, thể hiện sự tôn kính và đoàn kết của cộng đồng. Lễ dâng hương tại các đền là hoạt động chính, nơi người dân dâng lên những nén hương thơm, lễ vật để bày tỏ lòng biết ơn và cầu mong quốc thái dân an. Nhiều lãnh đạo Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương cũng tham gia dâng hương tại Đền Thượng.
Phần hội của Lễ hội Đền Hùng rất phong phú với nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống đặc sắc. Các điệu múa truyền thống, những bài hát dân ca và các loại hình diễn xướng kể lại lịch sử hào hùng và những câu chuyện dân gian giàu ý nghĩa của người Việt. Đặc biệt, du khách sẽ có cơ hội thưởng thức Hát Xoan và Hát Ghẹo, hai loại hình dân ca cổ của Phú Thọ đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại cần được bảo vệ khẩn cấp và sau đó được đưa ra khỏi danh sách này nhờ những nỗ lực bảo tồn.
Lễ hội còn là một thiên đường ẩm thực với vô số các món ăn truyền thống hấp dẫn. Từ món phở quen thuộc cho đến những món bánh mang đậm ý nghĩa lịch sử như Bánh Chưng và Bánh Dày, du khách có thể thỏa sức khám phá hương vị độc đáo của ẩm thực vùng Đất Tổ. Câu chuyện về Lang Liêu và sự ra đời của Bánh Chưng, Bánh Dày gắn liền với truyền thuyết Vua Hùng, khiến những món bánh này trở thành lễ vật không thể thiếu và mang ý nghĩa sâu sắc trong dịp Giỗ Tổ Hùng Vương.
Bánh Chưng và bánh Dày – Lễ vật không thể thiếu trong Giỗ Tổ Hùng Vương
Ngoài ra, các gian hàng và nghệ nhân từ khắp nơi trên đất nước cũng tề tựu về Đền Hùng để giới thiệu và trưng bày các sản phẩm thủ công mỹ nghệ đặc sắc như gốm sứ, thêu thùa và nhiều sản phẩm truyền thống khác. Đây là cơ hội để du khách chiêm ngưỡng tài năng của các nghệ nhân và mua sắm những món quà lưu niệm ý nghĩa. Các trò chơi dân gian như đánh trống đồng, vật cổ truyền, kéo co cũng thu hút đông đảo người tham gia và cổ vũ, tạo nên không khí lễ hội rộn ràng, vui tươi.
Trải nghiệm tour đêm tại Đền Hùng
Trong những năm gần đây, Ban Quản lý Khu di tích lịch sử Đền Hùng đã triển khai chương trình tour đêm độc đáo, mang đến cho du khách cơ hội chiêm ngưỡng vẻ đẹp huyền ảo và linh thiêng của quần thể di tích dưới ánh trăng. Chương trình này được tổ chức nhằm phục vụ du khách hành hương và tham quan trong dịp Giỗ Tổ Hùng Vương cũng như các sự kiện văn hóa lớn khác.
Tour đêm thường bắt đầu từ 19:00 đến 21:00, đưa du khách đi qua các điểm di tích chính như Đền Hạ, Đền Trung, Đền Thượng và kết thúc tại Đền Giếng để thực hiện nghi lễ tri ân tổ tiên. Dưới ánh đèn lung linh, các đền thờ trở nên uy nghiêm và cổ kính hơn bao giờ hết, tạo nên một trải nghiệm tâm linh khác biệt so với việc tham quan ban ngày.
Chương trình tour đêm tại Đền Hùng không chỉ làm phong phú thêm trải nghiệm cho du khách mà còn góp phần thúc đẩy du lịch địa phương, đặc biệt là trong tuần lễ Văn hóa – Du lịch Đất Tổ. Hoạt động này thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh, tạo thêm nguồn thu và việc làm cho người dân địa phương. Tour đêm tại Đền Hùng là một điểm nhấn mới mẻ, giúp du khách có cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về giá trị lịch sử và văn hóa của quần thể di tích quốc gia đặc biệt này trong dịp Lễ hội Đền Hùng.
Lưu ý khi tham dự Lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương
Để có một trải nghiệm trọn vẹn và ý nghĩa nhất khi tham dự Giỗ Tổ Hùng Vương và Lễ hội Đền Hùng, du khách nên lưu ý một số điều sau. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp chuyến đi hành hương về Đất Tổ thêm thuận lợi và đáng nhớ.
Trước hết, trang phục là yếu tố quan trọng. Du khách nên chọn trang phục lịch sự, kín đáo và thoải mái, phù hợp với không khí trang nghiêm của đền thờ và việc đi lại nhiều trong khu di tích. Áo dài truyền thống cũng là một lựa chọn phù hợp để thể hiện lòng thành kính và nét đẹp văn hóa.
Khi tham dự các nghi lễ và hoạt động văn hóa, hãy thể hiện sự tôn trọng đối với các giá trị truyền thống và tâm linh. Tham gia vào các hoạt động như dâng hương, xem Hát Xoan, Hát Ghẹo hay các trò chơi dân gian là cách tốt nhất để hiểu rõ hơn về ý nghĩa sâu sắc của lễ hội và văn hóa Đất Tổ.
Lưu ý về việc chụp ảnh, đặc biệt là trong các khu vực thờ tự hoặc khi đang diễn ra các nghi lễ chính. Nên hỏi ý kiến hoặc tuân thủ các biển báo về việc cho phép hay hạn chế chụp ảnh để tránh làm ảnh hưởng đến không khí trang nghiêm.
Lễ hội Đền Hùng thu hút hàng triệu lượt khách mỗi năm, đặc biệt đông vào ngày chính hội 10/3 âm lịch. Du khách nên chuẩn bị tâm lý cho việc di chuyển và tham quan trong điều kiện đông đúc. Kiên nhẫn, lịch sự và nhường nhịn là những đức tính cần thiết để có một trải nghiệm thoải mái. Việc lên kế hoạch di chuyển và đặt phòng nghỉ (nếu cần) sớm cũng giúp tránh được tình trạng quá tải.
Câu hỏi thường gặp về Giỗ Tổ Hùng Vương và Lễ hội Đền Hùng
Giỗ Tổ Hùng Vương là ngày nào?
Giỗ Tổ Hùng Vương là ngày 10 tháng 3 âm lịch hàng năm.
Lễ hội Đền Hùng diễn ra ở đâu?
Lễ hội diễn ra tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng, trên núi Nghĩa Lĩnh, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
Ai là Vua Hùng?
Vua Hùng là danh xưng chung của các vị vua cai trị nhà nước Văn Lang cổ đại, truyền thuyết cho rằng có 18 đời Vua Hùng.
Tại sao có Giỗ Tổ Hùng Vương?
Giỗ Tổ Hùng Vương là ngày để tưởng nhớ công lao dựng nước và giữ nước của các Vua Hùng, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam.
Lễ hội Đền Hùng thường diễn ra trong bao nhiêu ngày?
Lễ hội thường kéo dài từ ngày 8 đến ngày 11 tháng 3 âm lịch, với ngày chính hội là ngày 10/3.
Bánh Chưng và Bánh Dày có ý nghĩa gì trong lễ hội?
Bánh Chưng tượng trưng cho đất, Bánh Dày tượng trưng cho trời. Chúng là lễ vật do hoàng tử Lang Liêu dâng lên Vua Hùng thứ 6 và được Vua công nhận là món quà quý giá, từ đó trở thành lễ vật truyền thống trong dịp Giỗ Tổ.
Hát Xoan và Hát Ghẹo là gì?
Hát Xoan và Hát Ghẹo là hai loại hình dân ca cổ đặc sắc của tỉnh Phú Thọ, gắn liền với tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương và đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể.
Có thể tham quan Khu di tích Đền Hùng vào những ngày không phải lễ hội không?
Có, Khu di tích Đền Hùng mở cửa đón khách tham quan quanh năm.
Ý nghĩa của Lễ hội Đền Hùng được UNESCO công nhận như thế nào?
Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2012.
Lễ hội Đền Hùng có những trò chơi dân gian nào?
Lễ hội có nhiều trò chơi dân gian như đánh trống đồng, vật cổ truyền, kéo co, bơi chải trên sông Lô…
Giỗ Tổ Hùng Vương và Lễ hội Đền Hùng không chỉ là một sự kiện văn hóa lớn mà còn là sợi dây gắn kết triệu triệu con tim người Việt, nhắc nhở về nguồn cội chung và tinh thần đoàn kết dân tộc. Tham dự lễ hội là cách để mỗi người thể hiện lòng tri ân và tiếp nối truyền thống cao đẹp. Tìm hiểu về những giá trị văn hóa như thế này là một phần quan trọng trong hành trình khám phá Việt Nam cùng Brixton Việt Nam.
