Việc tuân thủ các quy định giao thông là yếu tố then chốt đảm bảo an toàn cho mọi người khi tham gia lưu thông trên đường. Một trong những thắc mắc phổ biến nhất mà nhiều người điều khiển phương tiện, đặc biệt là xe máy tại Việt Nam, thường gặp phải là liệu khi đèn tín hiệu giao thông chuyển sang màu đỏ, họ có được phép rẽ phải hay không. Nắm rõ quy định về đèn đỏ có được rẽ phải không không chỉ giúp tránh bị xử phạt mà còn góp phần xây dựng văn hóa giao thông văn minh, an toàn.
Khi nào được rẽ phải khi đèn đỏ?
Theo quy định hiện hành của Luật Giao thông đường bộ và các văn bản hướng dẫn, tín hiệu đèn đỏ là hiệu lệnh buộc người tham gia giao thông phải dừng lại trước vạch dừng. Tuy nhiên, có một số trường hợp ngoại lệ cho phép người điều khiển phương tiện, bao gồm cả xe máy và ô tô, được phép tiếp tục di chuyển hoặc rẽ phải ngay cả khi đèn đang báo đỏ. Việc nhận biết và tuân thủ đúng các trường hợp này là rất quan trọng để tránh vi phạm và đảm bảo an toàn.
Xe máy dừng lại khi đèn tín hiệu giao thông màu đỏ
Chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển giao thông
Hệ thống báo hiệu đường bộ bao gồm tín hiệu đèn, biển báo, vạch kẻ đường và hiệu lệnh của người điều khiển giao thông. Trong đó, hiệu lệnh của người điều khiển giao thông (thường là cảnh sát giao thông) có thứ tự ưu tiên cao nhất. Điều này được quy định rõ tại Khoản 2 Điều 11 Luật Giao thông đường bộ năm 2008 và được hướng dẫn chi tiết trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về báo hiệu đường bộ (QCVN 41:2019/BGTVT).
Nếu bạn đang dừng chờ đèn đỏ nhưng nhận được hiệu lệnh từ cảnh sát giao thông cho phép rẽ phải hoặc di chuyển theo hướng khác, bạn phải tuyệt đối tuân theo hiệu lệnh đó, bất kể tín hiệu đèn đang hiển thị màu gì. Đây là trường hợp ưu tiên tuyệt đối và bạn sẽ không bị xử phạt khi rẽ phải theo hiệu lệnh của người điều khiển giao thông dù đèn vẫn đỏ.
Cảnh sát giao thông điều khiển xe máy rẽ phải khi đèn đỏ
- Chuẩn Bị Giấy Tờ Xe Máy: Cẩm Nang Pháp Lý Toàn Diện
- Camera 360 cho Kia Seltos: Lựa chọn an toàn
- Đánh giá chi tiết xe MG5: Ưu nhược điểm cần biết
- Khám phá chi tiết Brixton BX 150 tại Việt Nam
- Nút Thoát Hơi Nước Cho Đèn Trước Xe Ô Tô: Hướng Dẫn Chi Tiết
Có biển báo phụ cho phép rẽ phải
Tại nhiều điểm giao cắt, bên cạnh cột đèn tín hiệu giao thông chính, cơ quan quản lý giao thông có lắp đặt thêm biển báo phụ hình chữ nhật. Biển này thường có nền màu xanh hoặc trắng, trên đó ghi rõ nội dung cho phép các phương tiện được rẽ phải khi đèn đỏ, ví dụ như “Đèn đỏ các phương tiện được rẽ phải”. Đôi khi, biển báo có thể kèm theo chú thích bổ sung như “Chú ý nhường đường cho người đi bộ” để nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo an toàn cho người đi bộ khi thực hiện thao tác rẽ.
Khi gặp biển báo phụ này, bạn hoàn toàn được phép rẽ phải khi đèn tín hiệu chính đang màu đỏ. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn cần bật đèn xi nhan báo hướng rẽ, giảm tốc độ, quan sát kỹ xung quanh và ưu tiên nhường đường cho người đi bộ đang qua đường tại lối đi bộ được quy định. Việc tuân thủ biển báo phụ nhưng không đảm bảo an toàn cho người đi bộ hoặc các phương tiện khác vẫn có thể dẫn đến va chạm hoặc bị xử phạt các lỗi liên quan khác.
Tín hiệu đèn mũi tên màu xanh
Tại một số ngã tư hoặc điểm giao cắt phức tạp, hệ thống đèn tín hiệu giao thông có thể được bổ sung thêm đèn tín hiệu phụ hình mũi tên. Đèn mũi tên này có thể chỉ hướng đi thẳng, rẽ trái hoặc rẽ phải. Nếu bạn thấy đèn tín hiệu chính đang màu đỏ nhưng đèn mũi tên chỉ hướng rẽ phải chuyển sang màu xanh, điều đó có nghĩa là bạn được phép rẽ phải theo hướng mũi tên chỉ định.
Khi đèn mũi tên xanh báo rẽ phải bật sáng, bạn có thể thực hiện việc rẽ. Tuy nhiên, cần lưu ý là quy định vẫn yêu cầu bạn phải nhường đường cho các phương tiện đang di chuyển từ các hướng khác mà họ được phép đi (ví dụ: các phương tiện đi thẳng từ hướng đối diện nếu đường hai chiều). Việc quan sát cẩn thận trước khi rẽ là điều kiện tiên quyết để tránh xảy ra xung đột giao thông.
Đèn tín hiệu giao thông có mũi tên xanh báo hiệu được rẽ phải
Vạch mắt võng và làn rẽ phải riêng
Trên mặt đường tại một số điểm giao cắt, bạn có thể thấy vạch kẻ màu vàng được đan xen hình mắt võng. Vạch này được sử dụng để chỉ rõ phần mặt đường mà người điều khiển phương tiện không được phép dừng lại, nhằm mục đích chống ùn tắc giao thông tại khu vực giao lộ.
Nếu tại khu vực có vạch mắt võng này lại có mũi tên chỉ hướng rẽ phải hoặc được bố trí như một làn đường riêng biệt cho phép rẽ phải ngay trước khi đến vạch dừng (tiểu đảo phân luồng), điều này thường ngụ ý rằng bạn có thể thực hiện thao tác rẽ phải mà không cần chờ đèn tín hiệu chính chuyển xanh. Làn rẽ phải riêng hoặc khu vực có vạch mắt võng kèm mũi tên rẽ phải thường hoạt động độc lập với tín hiệu đèn chính, cho phép xe rẽ phải liên tục nhưng vẫn phải tuân thủ nguyên tắc nhường đường và đảm bảo an toàn chung tại ngã tư.
Vạch mắt võng màu vàng tại ngã tư
Tiểu đảo phân luồng
Tại một số ngã tư lớn hoặc phức tạp, có thể có tiểu đảo giao thông (dải phân cách) được thiết kế để tách riêng làn rẽ phải ra khỏi dòng phương tiện chờ đèn tín hiệu chính. Tiểu đảo này tạo ra một làn đường rẽ phải độc lập, cho phép phương tiện đi vào làn này và rẽ phải trước khi đến khu vực đèn tín hiệu chính.
Khi gặp tiểu đảo phân luồng này, bạn luôn được phép rẽ phải theo làn đường đã được phân tách, bất kể đèn tín hiệu giao thông chính đang hiển thị màu gì. Tuy nhiên, nguyên tắc nhường đường cho người đi bộ và các phương tiện khác (nếu có) vẫn phải được tuân thủ nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn tuyệt đối tại điểm giao cắt.
Các trường hợp không được rẽ phải khi đèn đỏ
Ngoại trừ các trường hợp ngoại lệ đã được nêu rõ ở trên, khi đèn tín hiệu giao thông chuyển sang màu đỏ, người điều khiển phương tiện bắt buộc phải dừng lại trước vạch dừng. Việc cố tình di chuyển hoặc rẽ phải khi không có hiệu lệnh của người điều khiển giao thông, không có biển báo phụ cho phép, không có đèn mũi tên xanh báo rẽ phải, không có vạch mắt võng kèm mũi tên chỉ dẫn hoặc không có tiểu đảo phân luồng rẽ phải riêng là hành vi vi phạm Luật Giao thông đường bộ.
Quy tắc cơ bản là “đèn đỏ dừng, đèn xanh đi”. Do đó, nếu bạn không thuộc một trong các trường hợp được phép rẽ phải khi đèn đỏ, bạn phải dừng xe hoàn toàn và chờ đến khi đèn tín hiệu chuyển sang màu xanh mới được tiếp tục hành trình. Hành vi này thể hiện sự tuân thủ luật pháp và góp phần giảm thiểu nguy cơ tai nạn tại các điểm giao cắt đông đúc.
Xe ô tô và xe máy tại ngã tư đèn đỏ
Mức phạt khi vi phạm quy định rẽ phải đèn đỏ
Hành vi không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông khi rẽ phải tại đèn đỏ (trong trường hợp không có các yếu tố cho phép ngoại lệ) bị xem là lỗi vượt đèn đỏ hoặc không chấp hành hiệu lệnh của tín hiệu đèn. Mức xử phạt cho lỗi này được quy định khá rõ ràng và nghiêm khắc trong Nghị định 100/2019/NĐ-CP và Nghị định 123/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 100/2019/NĐ-CP.
Đối với người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy (bao gồm cả xe máy điện) và các loại xe tương tự, nếu vi phạm lỗi rẽ phải khi đèn đỏ mà không thuộc trường hợp được phép, mức phạt tiền có thể lên tới 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng. Ngoài ra, người điều khiển phương tiện còn có thể bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 01 tháng đến 03 tháng. Trường hợp hành vi rẽ phải không đúng quy định này mà gây ra tai nạn giao thông, mức độ xử phạt còn nặng hơn, bao gồm tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 02 tháng đến 04 tháng.
Quy định về quay đầu xe khi đèn đỏ
Bên cạnh việc đèn đỏ có được rẽ phải không, nhiều người cũng thắc mắc về việc quay đầu xe khi đèn tín hiệu đang màu đỏ. Theo quy định chung về hệ thống báo hiệu đường bộ tại Việt Nam, khi đèn tín hiệu chuyển sang màu đỏ, tất cả các phương tiện tham gia giao thông (trừ các trường hợp ưu tiên theo luật định hoặc có hiệu lệnh đặc biệt) đều phải dừng lại. Vạch dừng được quy định để xác định vị trí mà phương tiện phải dừng lại.
Điều 9 Luật Giao thông đường bộ 2008 yêu cầu người tham gia giao thông phải tuân thủ hệ thống báo hiệu đường bộ. Quy chuẩn báo hiệu đường bộ QCVN 41:2019/BGTVT cũng nêu rõ đèn đỏ yêu cầu phương tiện dừng lại trước vạch dừng hoặc trước đèn tín hiệu nếu không có vạch dừng. Do đó, việc thực hiện thao tác quay đầu xe khi đèn tín hiệu đang màu đỏ là hành vi không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông.
Phương tiện giao thông không được phép quay đầu xe khi đèn đỏ
Hành vi quay đầu xe khi đèn đỏ sẽ bị xử phạt tương tự như lỗi vượt đèn đỏ hoặc không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông. Cụ thể, theo Khoản 4 và Khoản 10 Điều 6 Nghị định 100/2019/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP), người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy vi phạm lỗi này sẽ bị phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng và bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 01 tháng đến 03 tháng.
Vượt đèn vàng có bị xử phạt?
Tín hiệu đèn vàng đóng vai trò cảnh báo sự chuyển đổi trạng thái của đèn tín hiệu, từ xanh sang đỏ. Theo quy định tại Khoản 3 Điều 10 Luật Giao thông đường bộ 2008, khi gặp tín hiệu đèn vàng, người điều khiển phương tiện phải dừng lại trước vạch dừng, trừ trường hợp đã đi quá vạch dừng thì được đi tiếp. Điều này có nghĩa là đèn vàng không phải là tín hiệu cho phép tăng tốc để cố vượt qua giao lộ trước khi đèn chuyển đỏ.
Nếu bạn cố tình di chuyển hoặc tăng tốc để vượt qua vạch dừng khi đèn tín hiệu chuyển sang màu vàng (trừ trường hợp đã đi quá vạch dừng và không thể dừng lại an toàn), hành vi này sẽ bị coi là không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông.
Đèn tín hiệu giao thông chuyển vàng
Mức xử phạt cho lỗi vượt đèn vàng đối với xe mô tô, xe gắn máy được quy định tương đương với lỗi vượt đèn đỏ, tức là phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng, theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP sửa đổi bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP. Do đó, khi thấy đèn tín hiệu chuyển màu vàng, cách xử lý an toàn và đúng luật là giảm tốc độ và chuẩn bị dừng lại trước vạch dừng, trừ khi bạn đã quá sát vạch hoặc đã đi qua vạch và không thể dừng lại một cách an toàn.
Dừng xe khi đèn xanh: Có vi phạm không?
Theo Luật Giao thông đường bộ 2008 (Khoản 3 Điều 10), tín hiệu đèn màu xanh là hiệu lệnh cho phép người điều khiển phương tiện được đi. Từ “được đi” (cho phép) khác với “phải đi” (bắt buộc). Do đó, việc người điều khiển phương tiện dừng lại khi đèn tín hiệu đang màu xanh không bị coi là vi phạm lỗi không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông. Bạn không bị phạt vì “dừng đèn xanh” xét về khía cạnh tín hiệu giao thông.
Tuy nhiên, việc dừng xe giữa lòng đường hoặc tại các vị trí không được phép dừng đỗ khi đèn xanh có thể gây cản trở nghiêm trọng cho dòng phương tiện khác đang lưu thông, dẫn đến ùn tắc hoặc nguy hiểm. Trong trường hợp việc dừng xe khi đèn xanh gây cản trở giao thông, người điều khiển phương tiện có thể bị xử phạt về các lỗi liên quan đến dừng, đỗ xe sai quy định theo Điều 18 và Điều 19 Luật Giao thông đường bộ 2008.
Cụ thể, theo điểm đ khoản 2 Điều 6 Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi bởi điểm k khoản 34 Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP), người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy dừng xe ở lòng đường đô thị gây cản trở giao thông có thể bị phạt tiền từ 300.000 đồng đến 400.000 đồng. Do đó, dù không bị phạt vì “dừng đèn xanh”, bạn vẫn cần đảm bảo việc dừng, đỗ xe của mình không gây ảnh hưởng tiêu cực đến giao thông chung.
Các câu hỏi thường gặp về đèn tín hiệu giao thông
Đây là một số câu hỏi thường gặp liên quan đến việc tuân thủ tín hiệu đèn giao thông mà người điều khiển phương tiện cần nắm rõ để tham gia giao thông an toàn và đúng luật. Nắm vững các quy định này giúp bạn tự tin hơn khi di chuyển trên đường và tránh được những vi phạm không đáng có.
Đèn đỏ có được rẽ phải không theo quy định hiện hành?
Có, trong một số trường hợp ngoại lệ như có hiệu lệnh của cảnh sát giao thông, có biển báo phụ cho phép rẽ phải, có đèn mũi tên xanh báo rẽ phải, hoặc có vạch mắt võng/tiểu đảo phân luồng cho phép rẽ phải riêng. Nếu không thuộc các trường hợp này, bạn phải dừng lại.
Mức phạt khi rẽ phải sai quy định ở đèn đỏ là bao nhiêu?
Đối với xe máy, mức phạt là 800.000 – 1.000.000 đồng và tước Giấy phép lái xe 1-3 tháng. Nếu gây tai nạn, mức phạt tước Giấy phép lái xe là 2-4 tháng.
Có được phép quay đầu xe khi đèn đỏ không?
Không, khi đèn đỏ, bạn phải dừng lại trước vạch dừng. Quay đầu xe khi đèn đỏ là vi phạm và bị xử phạt tương tự lỗi vượt đèn đỏ.
Vượt đèn vàng có bị xử phạt không?
Có, nếu bạn vượt qua vạch dừng khi đèn tín hiệu đã chuyển vàng (trừ khi đã đi quá vạch và không thể dừng an toàn). Mức phạt tương đương với lỗi vượt đèn đỏ.
Dừng xe giữa đường khi đèn xanh có vi phạm không?
Dừng xe khi đèn xanh không phải là lỗi không chấp hành tín hiệu đèn. Tuy nhiên, nếu việc dừng này gây cản trở giao thông (nhất là ở lòng đường đô thị), bạn có thể bị phạt về lỗi dừng xe sai quy định.
Việc hiểu rõ khi nào đèn đỏ có được rẽ phải không cùng với các quy định khác về đèn tín hiệu giao thông là kiến thức cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng đối với mỗi người tham gia giao thông. Tuân thủ luật không chỉ bảo vệ an toàn cho chính bản thân mà còn cho cộng đồng. Đối với người sử dụng xe máy tại Việt Nam, việc này càng cần thiết bởi sự linh hoạt nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro khi di chuyển trong điều kiện giao thông phức tạp. Nắm vững luật và luôn cẩn trọng khi tham gia giao thông là cách tốt nhất để đảm bảo mỗi chuyến đi đều an toàn. Brixton Việt Nam mong rằng thông tin này hữu ích cho bạn đọc.
