Đường cao tốc mang đến sự tiện lợi vượt trội khi di chuyển, giúp tiết kiệm thời gian và kết nối các khu vực. Tuy nhiên, với tốc độ di chuyển cao, việc lái xe trên cao tốc cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu người điều khiển phương tiện không nắm vững và tuân thủ các quy tắc an toàn. Bài viết này sẽ chia sẻ những kinh nghiệm quý báu để bạn luôn an tâm trên mọi hành trình cao tốc.
Đường cao tốc là loại đường được thiết kế đặc biệt dành riêng cho các phương tiện cơ giới, với đặc trưng là có dải phân cách cứng chia tách hai chiều lưu thông riêng biệt. Cấu trúc này loại bỏ các điểm giao cắt đồng mức với các tuyến đường khác, đảm bảo luồng giao thông thông suốt, liên tục. Việc ra hoặc vào đường cao tốc chỉ được thực hiện tại các điểm kết nối được quy định cụ thể. Hệ thống trang thiết bị phục vụ trên cao tốc thường được cung cấp đầy đủ, giúp phương tiện di chuyển hiệu quả và an toàn, đồng thời rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển.
Với đặc điểm các phương tiện di chuyển cùng một hướng và không có giao lộ cắt ngang, việc vận hành xe trên đường cao tốc có vẻ đơn giản. Tuy nhiên, chính tốc độ cao lại là yếu tố khiến chỉ một va chạm nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy, khi lái xe trên cao tốc, người điều khiển phương tiện cần tuyệt đối tuân thủ các nguyên tắc an toàn giao thông để phòng tránh những tình huống đáng tiếc có thể xảy ra bất ngờ.
Những lưu ý quan trọng khi lái xe trên cao tốc
Tuân thủ các quy định cơ bản là nền tảng đầu tiên để đảm bảo an toàn khi di chuyển trên loại hình đường đặc thù này. Nắm vững và thực hiện đúng các nguyên tắc về làn đường, tốc độ và khoảng cách sẽ giúp giảm thiểu đáng kể nguy cơ va chạm.
Làn đường và tốc độ phù hợp
Trên đường cao tốc, việc lựa chọn làn đường phù hợp với loại xe và tốc độ dự định di chuyển là rất quan trọng. Các làn đường thường được phân chia rõ ràng, và biển báo sẽ chỉ dẫn cụ thể về tốc độ tối đa, tốc độ tối thiểu và loại phương tiện được phép lưu thông trên từng làn. Ngay khi bắt đầu nhập làn vào cao tốc, tài xế cần quan sát ngay các biển báo này để thiết lập tốc độ di chuyển ban đầu.
Trong trường hợp đường cao tốc không có quy định quá chi tiết cho từng loại xe trên biển báo, quy tắc chung là các làn bên trong (gần dải phân cách) thường dành cho xe chạy tốc độ cao hơn, trong khi các làn bên ngoài (gần lề đường) dành cho xe chạy tốc độ thấp hoặc xe tải, xe container có trọng lượng lớn và tốc độ di chuyển chậm. Việc đi sai làn đường hoặc không tuân thủ tốc độ cho phép khi lái xe trên cao tốc không chỉ vi phạm luật giao thông và bị xử phạt, mà còn gây cản trở dòng chảy giao thông chung và tăng nguy cơ tai nạn cho các phương tiện khác đang di chuyển với vận tốc cao.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- Kinh nghiệm gửi xe máy theo ô tô an toàn, tiện lợi
- Xe Ô Tô Loại Sedan: Giải Mã Sức Hút Của Dòng Xe Kinh Điển
- Bảo Hiểm Xe Ô Tô Có Mấy Loại? Giải Mã Chi Tiết
- Làm Biển Số Xe Ô Tô Hà Nội: Hướng Dẫn Thủ Tục Cấp Lại Online
- Lốp xe ô tô Bình Dương: Hướng dẫn chọn mua & Địa chỉ uy tín
Duy trì khoảng cách an toàn cần thiết
Giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước là nguyên tắc sống còn khi di chuyển trên đường cao tốc, nơi các phương tiện đều chạy nhanh. Quy tắc phổ biến là quy tắc 3 giây. Tức là, trong điều kiện thời tiết thuận lợi (đường khô ráo, tầm nhìn tốt), bạn nên giữ khoảng cách sao cho khi xe phía trước đi qua một điểm mốc cố định trên đường (biển báo, vạch kẻ đường), bạn đếm “một-nghìn-một, một-nghìn-hai, một-nghìn-ba” rồi mới tới điểm mốc đó. Khoảng cách này tương đương khoảng 100 mét khi di chuyển ở tốc độ cao.
Trong các điều kiện thời tiết xấu như mưa lớn, sương mù, hoặc mặt đường trơn trượt, tầm nhìn và khả năng phanh đều bị hạn chế đáng kể. Lúc này, các chuyên gia khuyến cáo tăng gấp đôi khoảng cách an toàn lên 6 giây, tương đương khoảng 200 mét hoặc hơn tùy tình hình thực tế. Việc duy trì khoảng cách này tạo đủ thời gian và không gian để tài xế có thể xử lý tình huống bất ngờ, như xe phía trước phanh gấp, mà không gây ra va chạm liên hoàn.
Tuân thủ tốc độ và làn đường khi lái xe trên cao tốc
Kỹ thuật chuyển làn và chuyển hướng an toàn trên cao tốc
Chuyển làn hoặc chuyển hướng (thoát khỏi cao tốc) là những thao tác cần thiết nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro cao trên đường cao tốc nếu không thực hiện đúng kỹ thuật. Việc thực hiện các thao tác này đòi hỏi sự quan sát cẩn thận, tín hiệu rõ ràng và quyết đoán.
Việc chuyển làn trên đường cao tốc chỉ được phép thực hiện tại những vị trí có vạch kẻ đường cho phép (thường là vạch đứt quãng). Trước khi có ý định chuyển làn, người lái xe trên cao tốc phải thực hiện quy trình kiểm tra toàn diện: quan sát qua gương chiếu hậu trung tâm và gương chiếu hậu hai bên, đặc biệt lưu ý kiểm tra điểm mù hai bên xe. Sau khi xác định làn đường mục tiêu đủ an toàn (có khoảng trống đủ lớn và không có xe nào đang lao tới với tốc độ quá nhanh), tài xế mới bật đèn xi nhan để báo hiệu cho các phương tiện xung quanh về ý định của mình. Cần giữ tín hiệu xi nhan đủ lâu (khoảng 3-5 giây) để các xe khác kịp thời nhận biết và phản ứng. Chỉ khi nhận thấy các phương tiện khác đã nhường đường hoặc khoảng trống vẫn đảm bảo an toàn, tài xế mới nhẹ nhàng điều khiển xe sang làn mới, đồng thời điều chỉnh tốc độ cho phù hợp với tốc độ trung bình của làn đó. Sau khi hoàn tất việc chuyển làn, cần tắt tín hiệu xi nhan.
Việc chuyển làn liên tiếp qua nhiều làn đường cùng một lúc là hành vi cực kỳ nguy hiểm và bị nghiêm cấm trên cao tốc. Khi các phương tiện đều di chuyển ở tốc độ cao, việc một xe đột ngột thay đổi vị trí liên tục sẽ khiến các tài xế khác khó phán đoán và xử lý, dễ dẫn đến va chạm dây chuyền. Nếu cần di chuyển qua nhiều làn, tài xế phải thực hiện từng bước một: chuyển sang làn liền kề, duy trì di chuyển ổn định trên làn đó một đoạn, sau đó mới tiếp tục quy trình kiểm tra an toàn, báo hiệu và chuyển sang làn tiếp theo nếu cần thiết.
Đặc biệt, không nên thực hiện việc chuyển làn khi xe đã đến quá gần điểm rẽ hoặc lối ra khỏi cao tốc. Khu vực gần lối ra thường có nhiều xe cùng có xu hướng chuyển sang làn ngoài cùng bên phải để chuẩn bị rời đường cao tốc, tạo nên mật độ giao thông phức tạp và khó kiểm soát tình hình. Việc cố gắng chen vào hoặc chuyển làn gấp gáp tại đây rất nguy hiểm.
Nếu có ý định rời đường cao tốc tại một lối ra cụ thể, người lái xe trên cao tốc cần có sự chuẩn bị từ sớm, lý tưởng nhất là bắt đầu chuyển dần sang làn ngoài cùng bên phải từ trước đó khoảng 1km hoặc xa hơn tùy thuộc vào tốc độ và mật độ giao thông. Điều này cho phép bạn có đủ thời gian để thực hiện các thao tác chuyển làn một cách an toàn và từ tốn, tránh việc phải chuyển nhiều làn liên tiếp trong một quãng ngắn. Nếu do bất kỳ lý do nào mà bạn không thể chuyển sang làn thoát hiểm kịp thời hoặc cảm thấy không an toàn, quyết định đúng đắn nhất là tiếp tục đi thẳng đến lối ra tiếp theo và tìm đường vòng lại, tuyệt đối không phanh gấp, dừng đột ngột, hoặc cố gắng rẽ khi đã đi quá vạch giới hạn.
Bật đèn xi nhan báo hiệu chuyển làn trên cao tốc
Thực hiện vượt xe đúng cách trên đường cao tốc
Vượt xe là một kỹ năng quan trọng khi di chuyển trên đường cao tốc, nhưng cần thực hiện hết sức cẩn thận và tuân thủ quy tắc để tránh gây nguy hiểm. Nguyên tắc chung khi vượt xe trên đường cao tốc ở Việt Nam là vượt về phía bên trái của xe bị vượt (áp dụng cho quốc gia lái xe bên phải).
Trước khi thực hiện bất kỳ thao tác vượt nào, tài xế phải quan sát kỹ lưỡng tình hình giao thông cả phía trước và phía sau thông qua hệ thống gương chiếu hậu, kiểm tra điểm mù và xác định rõ điều kiện vượt là an toàn. Chỉ khi đảm bảo làn đường bên trái thoáng, không có xe nào đang vượt lên từ phía sau với tốc độ cao, và khoảng trống đủ để nhập lại làn cũ sau khi vượt, tài xế mới được phép bắt đầu quy trình.
Để vượt xe phía trước, trước tiên, tài xế cần bật đèn xi nhan trái để báo hiệu ý định vượt. Đồng thời, có thể sử dụng tín hiệu đèn pha nháy hoặc còi (trong trường hợp cần thiết, ban ngày) để thu hút sự chú ý của xe bị vượt. Quan sát phản ứng của xe phía trước: nếu họ bật xi nhan phải (cho phép vượt) hoặc chuyển làn sang phải, đó là tín hiệu thuận lợi. Nếu họ không có tín hiệu hoặc bật xi nhan trái (không muốn cho vượt hoặc đang chuẩn bị vượt xe khác), bạn cần kiên nhẫn chờ đợi.
Khi điều kiện an toàn đã được xác nhận và xe phía trước không có tín hiệu cản trở, tăng tốc dứt khoát và lái xe sang làn bên trái để vượt. Duy trì tốc độ hợp lý trong quá trình vượt. Sau khi đã vượt qua xe đó và nhìn thấy toàn bộ thân xe bị vượt xuất hiện trong gương chiếu hậu bên phải của mình, bật đèn xi nhan phải và từ từ chuyển trở lại làn đường ban đầu. Đảm bảo giữ khoảng cách an toàn với xe vừa vượt trước khi hoàn tất thao tác nhập làn.
Quy trình nhập làn vào đường cao tốc an toàn
Việc nhập làn từ đường nhánh vào đường cao tốc là một trong những thao tác tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất, đòi hỏi sự cẩn trọng và kỹ năng tốt. Các đường cao tốc thường có một làn đường tăng tốc riêng biệt tại điểm nhập làn, mục đích là để các phương tiện có đủ không gian và thời gian đạt được tốc độ tương đương với luồng giao thông đang di chuyển trên cao tốc trước khi nhập vào.
Quy trình nhập làn an toàn bao gồm các bước sau: Đầu tiên, khi bắt đầu di chuyển trên làn đường dẫn vào cao tốc (làn tăng tốc), bật đèn xi nhan trái để báo hiệu ý định nhập làn cho các phương tiện đang lưu thông trên cao tốc. Thứ hai, sử dụng làn đường tăng tốc để tăng dần tốc độ của xe. Đây là bước cực kỳ quan trọng: mục tiêu là đạt tốc độ gần bằng (hoặc bằng) tốc độ của làn đường mà bạn dự định nhập vào trên cao tốc.
Trong khi tăng tốc, liên tục quan sát qua gương chiếu hậu bên trái để theo dõi tình hình giao thông trên cao tốc. Hãy nhớ rằng các phương tiện đã và đang di chuyển trên cao tốc luôn có quyền ưu tiên. Cần tìm kiếm một khoảng trống an toàn trong dòng xe đang di chuyển. Khi đã xác định được khoảng trống phù hợp và tốc độ của bạn đã tương đồng với luồng xe, thực hiện việc nhập làn một cách dứt khoát và mượt mà vào khoảng trống đó.
Tuyệt đối không được dừng lại hoặc giảm tốc độ đột ngột khi đang di chuyển trên làn tăng tốc, trừ trường hợp dòng xe trên cao tốc quá dày đặc và không có bất kỳ khoảng trống nào để nhập làn an toàn. Trong tình huống đó, hãy tiếp tục di chuyển với tốc độ an toàn trên làn tăng tốc (nếu làn này đủ dài) hoặc lề đường cho phép để chờ đợi cơ hội nhập làn hoặc tìm cách thoát khỏi điểm nhập làn nếu không thể nhập vào. Nhập làn khi lái xe trên cao tốc phải luôn có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và quyết đoán, không do dự hay chần chừ giữa chừng.
Xử lý khi gặp sự cố hoặc cần dừng khẩn cấp
Mặc dù đã chuẩn bị kỹ lưỡng, sự cố xe (như hỏng hóc, thủng lốp) vẫn có thể xảy ra khi đang lái xe trên cao tốc. Lúc này, việc xử lý nhanh chóng và đúng cách là yếu tố quyết định sự an toàn của bạn và những người tham gia giao thông khác. Làn ngoài cùng bên phải của đường cao tốc thường được quy định là làn dừng xe khẩn cấp, được phân cách bằng vạch liền và có bề rộng hẹp hơn các làn thông thường. Làn này chỉ sử dụng cho các phương tiện gặp sự cố cần dừng, đỗ để khắc phục hoặc chờ cứu hộ.
Nếu xe gặp sự cố và cần dừng khẩn cấp, hành động đầu tiên là bật đèn cảnh báo nguy hiểm (đèn hazard) ngay lập tức để báo hiệu cho các phương tiện khác biết về tình trạng của xe bạn. Quan sát kỹ lưỡng qua gương chiếu hậu và xác định điều kiện an toàn trước khi từ từ và nhẹ nhàng điều khiển xe chuyển dần vào làn dừng khẩn cấp ở phía ngoài cùng bên phải. Cố gắng đưa xe vào sát lề đường nhất có thể.
Khi xe đã dừng hẳn trên làn khẩn cấp, vẫn tiếp tục bật đèn cảnh báo nguy hiểm. Kéo phanh tay để cố định xe. Nếu có thể, xoay vô lăng về phía bên phải (hướng ra khỏi cao tốc) để phòng trường hợp không may bị xe khác va chạm từ phía sau, xe sẽ có xu hướng văng ra lề đường chứ không lao trở lại vào các làn xe đang lưu thông. Sau đó, tất cả người trên xe (đặc biệt là hành khách) nên nhanh chóng rời xe và di chuyển ra ngoài khu vực lan can an toàn (nếu có) hoặc đứng cách xa xe và làn đường nhất có thể, đặc biệt là ở phía trước xe.
Thiết lập vật cảnh báo là bước tiếp theo. Sử dụng tam giác cảnh báo phản quang, chóp nón, hoặc bất kỳ vật dụng nào có thể nhìn thấy rõ ràng (như cành cây lớn, vali sáng màu) để đặt cách xe khoảng 100-150 mét về phía sau (tùy theo tốc độ tối đa của cao tốc và tầm nhìn). Mục đích là để tài xế các xe phía sau có đủ thời gian nhận biết tình huống và chuyển làn tránh xe của bạn từ xa. Nếu xe bị hỏng và không thể di chuyển vào làn khẩn cấp mà phải dừng lại trên làn xe chạy bình thường (tình huống cực kỳ nguy hiểm), bắt buộc phải cử người (mặc quần áo sáng màu) đứng lùi xa về phía sau xe (ít nhất 100m) để ra tín hiệu cảnh báo cho các xe đang tới, có thể dùng đèn pin điện thoại vào ban đêm. Cuối cùng, gọi ngay cho đơn vị quản lý cao tốc hoặc dịch vụ cứu hộ để được hỗ trợ kịp thời. Sau khi sự cố đã được giải quyết và xe di chuyển được, nhớ thu dọn tất cả các vật cảnh báo đã đặt trên đường.
Dừng xe khẩn cấp trên làn đường cao tốc
Những lưu ý bổ sung để lái xe trên cao tốc
Bên cạnh các kỹ năng cơ bản, còn nhiều quy tắc và kinh nghiệm khác giúp nâng cao an toàn khi di chuyển trên đường cao tốc, từ việc sử dụng đèn chiếu sáng đến việc hiểu rõ công năng của từng phần đường.
Khi di chuyển vào ban đêm trên cao tốc, việc sử dụng đèn pha đúng cách là vô cùng quan trọng. Đèn pha (chiếu xa) giúp tài xế có tầm nhìn rộng về phía trước, nhưng ánh sáng cường độ cao có thể gây chói mắt nghiêm trọng cho tài xế của xe đi ngược chiều (trên cao tốc phân cách cứng thì ít gặp) hoặc xe đi cùng chiều ở phía trước (khi nhìn qua gương chiếu hậu). Do đó, khi có xe khác nằm trong phạm vi chiếu sáng của đèn pha của bạn (dù ở làn khác hay phía trước), hãy chuyển ngay sang đèn chiếu gần (đèn cốt).
Làn dừng khẩn cấp chỉ dành riêng cho các tình huống cần thiết và xe ưu tiên. Nhiều tài xế chưa có kinh nghiệm khi lái xe trên cao tốc thường hiểu lầm và sử dụng làn này để di chuyển khi muốn đi nhanh hơn các làn khác hoặc đơn giản là để tránh tắc nghẽn. Hành vi này là vi phạm luật giao thông và cực kỳ nguy hiểm, vì nó có thể cản trở xe cứu thương, xe cứu hỏa, hoặc các phương tiện gặp sự cố thực sự cần đến làn đường này.
Tuyệt đối không bao giờ được quay đầu xe hoặc đi lùi trên đường cao tốc. Cấu trúc đường cao tốc được thiết kế cho luồng giao thông một chiều với tốc độ cao. Việc quay đầu hay đi lùi sẽ tạo ra xung đột tốc độ cực lớn với các xe khác (xe bạn đứng yên hoặc đi lùi, xe khác đi nhanh tới), gần như chắc chắn dẫn đến tai nạn thảm khốc. Nếu lỡ đi quá lối rẽ mong muốn, giải pháp an toàn duy nhất là tiếp tục di chuyển đến lối ra tiếp theo và tìm đường quay lại bằng các tuyến đường bên ngoài cao tốc.
Tránh di chuyển quá lâu hoặc quá gần bên cạnh các phương tiện có kích thước lớn như xe tải, xe container hay xe khách. Các loại xe này có điểm mù rất lớn mà tài xế của họ không thể nhìn thấy các xe con đang chạy sát bên. Hơn nữa, khi vượt qua hoặc bị vượt bởi các xe lớn, luồng gió (wind sheer) tạo ra có thể làm xe nhỏ bị chao đảo. Khoảng cách phanh của xe lớn cũng dài hơn đáng kể, nên việc bám đuôi hoặc đi sát bên cạnh họ sẽ rất nguy hiểm nếu họ phanh gấp.
Tuyệt đối không quay đầu hay đi lùi trên cao tốc
Kiểm tra phương tiện trước khi đi cao tốc
Trước mỗi chuyến đi dài, đặc biệt là khi có kế hoạch di chuyển trên đường cao tốc, việc dành vài phút để kiểm tra tình trạng kỹ thuật của phương tiện là bước chuẩn bị không thể bỏ qua. Tốc độ cao và hành trình liên tục trên cao tốc đặt yêu cầu khắt khe hơn nhiều về độ tin cậy của xe so với việc di chuyển trong đô thị.
Các hạng mục cần kiểm tra bao gồm: Lốp xe (áp suất lốp phải đúng theo khuyến cáo của nhà sản xuất, kiểm tra độ mòn của gai lốp và xem có vật sắc nhọn găm vào không), hệ thống phanh (đảm bảo phanh ăn, không có tiếng động lạ), hệ thống đèn chiếu sáng và tín hiệu (đèn pha, đèn cốt, đèn xi nhan, đèn phanh, đèn cảnh báo nguy hiểm phải hoạt động tốt), hệ thống gạt mưa và nước rửa kính (quan trọng khi gặp mưa hoặc đường bẩn), các loại dung dịch lỏng trong xe (dầu động cơ, nước làm mát, dầu phanh, nước rửa kính) phải đủ mức. Cuối cùng, đảm bảo bình xăng có đủ nhiên liệu cho hành trình, vì các trạm dừng nghỉ trên cao tốc có thể cách nhau khá xa. Một sự cố kỹ thuật nhỏ có thể trở nên nghiêm trọng khi xảy ra ở tốc độ cao.
Đối phó với điều kiện thời tiết khắc nghiệt
Thời tiết xấu như mưa, sương mù, hoặc nắng gắt có thể ảnh hưởng đáng kể đến tầm nhìn và khả năng điều khiển xe khi lái xe trên cao tốc. Nắm vững cách ứng phó với các điều kiện này là kỹ năng cần thiết cho mọi tài xế.
Khi trời mưa, mặt đường sẽ trơn trượt hơn do nước làm giảm độ bám của lốp. Tầm nhìn cũng bị hạn chế do hạt mưa và hơi nước đọng trên kính. Khi gặp mưa trên cao tốc, hãy giảm tốc độ ngay lập tức. Tăng khoảng cách an toàn với xe phía trước lên gấp đôi hoặc hơn. Sử dụng đèn sương mù phía sau (nếu có) để các xe phía sau dễ dàng nhận diện bạn. Tránh phanh gấp hoặc đánh lái đột ngột để không bị mất lái (hiện tượng aquaplaning – xe bị trượt trên lớp nước). Nên di chuyển trên các làn đường ít đọng nước hơn (thường là làn giữa hoặc làn bên phải nếu đường nghiêng thoát nước).
Sương mù là một trong những điều kiện nguy hiểm nhất khi lái xe trên cao tốc vì nó làm giảm tầm nhìn xuống chỉ còn vài mét. Khi gặp sương mù dày đặc, biện pháp an toàn nhất là tìm lối ra gần nhất để tạm dừng hành trình. Nếu buộc phải di chuyển tiếp, giảm tốc độ xuống mức tối thiểu có thể kiểm soát được (có thể thấp hơn tốc độ tối thiểu quy định nếu sương mù quá dày), bật đèn sương mù trước và sau, đèn chiếu gần, và đèn cảnh báo nguy hiểm. Duy trì khoảng cách cực lớn với xe phía trước và chỉ đi theo vạch kẻ đường hoặc mép đường bên phải. Hạn chế vượt xe trừ khi thật cần thiết và đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Nắng gắt vào buổi trưa hoặc chiều tà cũng có thể gây chói mắt, làm giảm tầm nhìn. Nên chuẩn bị kính râm chất lượng tốt. Giữ kính chắn gió luôn sạch sẽ cả bên trong và bên ngoài. Sử dụng tấm che nắng hiệu quả. Trong trường hợp ánh nắng quá gắt chiếu thẳng vào mắt, có thể giảm tốc độ và tìm vị trí an toàn để tạm nghỉ chờ bớt chói.
Các lỗi thường gặp và mức phạt trên cao tốc
Việc hiểu rõ các quy định và mức phạt khi vi phạm trên đường cao tốc là cách tốt nhất để tài xế tự răn đe và nâng cao ý thức tuân thủ luật giao thông. Các hành vi vi phạm trên cao tốc thường bị xử phạt nặng hơn so với đường thông thường do tính chất nguy hiểm cao của môi trường này.
Theo quy định của Nghị định số 100/2019/NĐ-CP (đã sửa đổi, bổ sung), các lỗi vi phạm phổ biến khi lái xe trên cao tốc và mức xử phạt tương ứng được quy định rõ ràng. Chẳng hạn, các hành vi không thực hiện đúng quy định khi vào hoặc ra khỏi đường cao tốc, dừng hoặc đỗ xe không đúng nơi quy định (bao gồm cả việc lấn chiếm làn dừng khẩn cấp), chuyển làn sai vị trí quy định (không có tín hiệu báo hoặc ở nơi cấm), hoặc không đảm bảo khoảng cách an toàn với xe phía trước khi di chuyển trên cao tốc đều bị xem là những vi phạm nghiêm trọng. Đối với nhóm lỗi này, mức phạt tiền có thể dao động từ 3 triệu đến 5 triệu đồng, kèm theo hình phạt bổ sung là tước Giấy phép lái xe từ 1 tháng đến 3 tháng tùy theo mức độ và tình tiết vi phạm cụ thể.
Đối với những vi phạm mang tính chất nguy hiểm cao hơn, mức phạt cũng sẽ tăng lên đáng kể. Dừng hoặc đỗ xe không đúng nơi quy định mà không có tín hiệu cảnh báo để các phương tiện khác nhận biết, hoặc thực hiện hành vi quay đầu xe trên đường cao tốc là những lỗi có thể bị phạt tiền từ 6 triệu đến 8 triệu đồng. Bên cạnh đó, người vi phạm còn bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe trong khoảng thời gian từ 2 tháng đến 4 tháng.
Nghiêm trọng nhất là các hành vi đi ngược chiều hoặc đi lùi trên đường cao tốc. Đây là những hành vi bị coi là đặc biệt nguy hiểm, trực tiếp đe dọa tính mạng của bản thân và tất cả những người tham gia giao thông khác. Đối với lỗi đi ngược chiều hoặc đi lùi trên cao tốc, mức phạt tiền cực kỳ nặng, từ 16 triệu đến 18 triệu đồng. Hình phạt bổ sung đi kèm là tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe trong thời gian rất dài, từ 5 tháng đến 7 tháng. Việc nắm rõ các quy định và mức phạt này sẽ là động lực để mỗi tài xế nâng cao ý thức tự giác và tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc khi điều khiển phương tiện trên cao tốc.
Câu hỏi thường gặp khi lái xe trên cao tốc
Xe máy có được đi vào cao tốc không?
Tại Việt Nam, hầu hết các tuyến đường cao tốc đều chỉ cho phép ô tô và một số loại phương tiện đặc biệt khác (theo quy định cụ thể trên biển báo) di chuyển. Xe máy (kể cả xe phân khối lớn) thường bị cấm lưu thông trên đường cao tốc. Bạn cần chú ý quan sát các biển báo cấm ở lối vào cao tốc để biết chính xác loại phương tiện được phép đi vào.
Tốc độ tối thiểu trên cao tốc là bao nhiêu?
Mỗi tuyến đường cao tốc và thậm chí từng làn đường trên cùng một cao tốc có thể có quy định tốc độ tối thiểu khác nhau. Tuy nhiên, tốc độ tối thiểu phổ biến trên cao tốc ở Việt Nam thường là 60 km/h hoặc 80 km/h. Bạn bắt buộc phải tuân thủ tốc độ tối thiểu này, trừ khi gặp sự cố hoặc điều kiện thời tiết cực xấu bắt buộc phải đi chậm hơn. Việc đi dưới tốc độ tối thiểu mà không có lý do chính đáng cũng là vi phạm luật giao thông và gây cản trở cho các xe khác.
Làm gì nếu lỡ lối ra trên cao tốc?
Nếu bạn nhận ra mình đã bỏ lỡ lối ra cần thiết trên đường cao tốc, điều tuyệt đối không được làm là dừng lại, đi lùi, hoặc cố gắng quay đầu. Hành động này cực kỳ nguy hiểm. Thay vào đó, hãy bình tĩnh tiếp tục di chuyển thẳng đến lối ra tiếp theo được quy định trên bản đồ hoặc biển chỉ dẫn. Từ lối ra đó, bạn có thể tìm đường quay lại hoặc tiếp tục hành trình theo kế hoạch mới.
Nên làm gì khi xe bị hỏng giữa đường cao tốc?
Khi xe gặp sự cố bất ngờ, việc đầu tiên là bật đèn cảnh báo nguy hiểm (hazard). Nếu có thể, hãy cố gắng điều khiển xe từ từ chuyển vào làn dừng khẩn cấp ở phía ngoài cùng bên phải và dừng lại sát lề đường nhất có thể. Khi xe đã dừng an toàn, tất cả người ngồi trên xe nên nhanh chóng di chuyển ra khỏi xe và đứng tại vị trí an toàn phía sau rào chắn (nếu có). Sử dụng vật cảnh báo (tam giác phản quang, vật sáng màu) đặt cách xe khoảng 100-150m về phía sau để báo hiệu cho các phương tiện khác. Sau đó, gọi ngay cho đơn vị quản lý cao tốc hoặc dịch vụ cứu hộ để được hỗ trợ.
Hiểu rõ các nguyên tắc và kỹ thuật khi lái xe trên cao tốc là yếu tố tiên quyết để đảm bảo an toàn cho chính bạn và những người xung quanh. Nắm vững các quy định về làn đường, tốc độ, khoảng cách an toàn, cũng như cách xử lý tình huống khẩn cấp sẽ giúp bạn tự tin và bình tĩnh đối mặt với mọi thử thách trên hành trình. Áp dụng những kinh nghiệm này không chỉ giúp bạn lái xe an toàn hơn trên cao tốc mà còn góp phần xây dựng văn hóa giao thông văn minh. Chúc bạn có những chuyến đi an toàn trên mọi hành trình cùng chiếc xe của mình, dù là xe máy hay ô tô. Brixton Việt Nam luôn mong muốn đồng hành cùng bạn trên mọi cung đường.
