Mùa thu năm 1946, giữa bối cảnh châu Âu hậu chiến, Paris Motor Show mở cửa trở lại sau nhiều năm gián đoạn. Sự kiện này thu hút lượng khách kỷ lục, phản ánh khao khát được chiêm ngưỡng những tiến bộ mới. Tuy nhiên, với quy định chỉ cho phép các quốc gia Đồng minh tham gia, một nhà thiết kế người Ý đã có cách riêng để thể hiện tài năng. Hành động táo bạo của Battista Pininfarina tại Grand Palais đã đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ của ngành thiết kế ô tô Ý trên trường quốc tế.
Màn ra mắt độc đáo tại Paris Motor Show 1946
Sau sáu năm Thế chiến thứ hai tàn khốc, triển lãm xe hơi Paris Motor Show năm 1946 mang theo hy vọng về sự phục hồi và tái thiết. Ban tổ chức chỉ cho phép các nhà sản xuất đến từ phe Đồng minh tham gia, khiến Battista Pinin Farina, người đã dành nhiều tháng chuẩn bị cho sự kiện này, không khỏi thất vọng. Ông đã hoàn thiện một chiếc Alfa Romeo 6C tuyệt đẹp với mong muốn giới thiệu tại thủ đô nước Pháp.
Không chấp nhận giới hạn, Battista Pinin Farina cùng con trai Sergio đã tự lái chiếc Alfa Romeo và một chiếc Lancia đến Paris. Thay vì vào trong Grand Palais, họ quyết định đỗ hai tác phẩm của mình ở đại lộ Winston Churchill, ngay trước cổng chính của địa điểm triển lãm. Đây là một động thái đầy thách thức nhưng cũng thể hiện niềm tin mãnh liệt vào giá trị của những thiết kế mà ông tạo ra.
Chiếc Alfa Romeo mui trần trưng bày sở hữu thân xe được chế tác hoàn toàn bằng nhôm, với kiểu dáng cực kỳ thanh thoát và hiện đại, vượt trội so với phần lớn các mẫu xe đang có mặt trên thị trường lúc bấy giờ. Nội thất xe được bọc da sang trọng, điểm xuyết vừa đủ các chi tiết mạ chrome tinh tế, làm nổi bật màu sơn ngoại thất. Đặc biệt, một lá cờ Ý nhỏ cắm trên nắp capo như ngầm gửi gắm thông điệp về niềm tự hào dân tộc và sự kiên cường của ngành thiết kế ô tô Italia hậu chiến.
Thời điểm đó, châu Âu vẫn đang chật vật với việc phục hồi sản xuất. Các hãng xe lớn từ Mỹ, Anh, Pháp chủ yếu mang đến Paris Motor Show 1946 những mẫu xe còn sót lại hoặc dựa trên nền tảng từ trước chiến tranh, xem đây là cơ hội tìm kiếm nguồn nguyên liệu hơn là trình diễn sáng tạo đột phá. Chính vì thế, hai chiếc xe mềm mại và tinh tế của Pininfarina nhanh chóng trở thành tâm điểm, thu hút mọi ánh nhìn của đông đảo khách tham quan xếp hàng dài chờ vào cổng.
Báo chí Pháp mô tả hành động của ông là “Farina quỷ quyệt đã mở triển lãm riêng của ông ta”, nhưng người dân Paris lại bày tỏ sự ngưỡng mộ trước vẻ đẹp của hai chiếc xe và sự “cứng đầu” đầy cá tính của nhà thiết kế người Ý. Các chuyên gia lịch sử xe hơi sau này đều công nhận rằng, hành động này của Battista Pininfarina không chỉ là một cuộc biểu dương cá nhân mà còn là cú hích mạnh mẽ, giúp tái sinh và định vị lại ngành thiết kế ô tô Ý trên bản đồ thế giới, tạo tiền đề cho phong cách thiết kế xe hơi hiện đại sau này.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- Lộ trình chinh phục con đường vận động viên xe đạp chuyên nghiệp
- Hướng dẫn đặt vé xe khách dễ dàng
- Cách Nổ Máy Xe Ô Tô Đúng Kỹ Thuật Cơ Bản
- Những Nguyên Nhân Khiến Piston Ô Tô Bị Hư Hỏng Phổ Biến
- Kẹt chân ga xe ô tô: Nguyên nhân và cách xử lý an toàn
Battista Pininfarina trưng bày xe tại Paris Motor Show 1946
Tuổi thơ và niềm đam mê định hình tài năng
Mặc dù đạt được danh tiếng lẫy lừng với những thiết kế mang tính cách mạng, Battista Pininfarina không sinh ra trong một gia đình có nền tảng mỹ thuật hay ngành công nghiệp ô tô. Ông là đứa con thứ 10 trong một gia đình nghèo có tới 11 anh chị em. Vì là em trai út, ông được gia đình gọi thân mật là Pinin, một từ trong tiếng Piedmonte có nghĩa là “em bé”. Cái tên “Pinin Farina” gắn liền với ông suốt thời thơ ấu và phần lớn sự nghiệp, cho đến khi ông chính thức đổi họ vào năm 1961.
Tuổi thơ khó khăn đòi hỏi mỗi thành viên trong gia đình phải đóng góp sức lao động ngay từ khi còn nhỏ. Đối với Pinin, công việc được giao là giúp mẹ lau rửa nồi niêu xoong chảo. Thoạt nghe có vẻ bình thường, nhưng chính công việc này đã khơi gợi trong ông một niềm đam mê bất ngờ. Trong cuốn hồi ký của mình, ông chia sẻ rằng việc cảm nhận những đường cong mềm mại, uyển chuyển của kim loại khi lau chùi đã tạo ra một sự hứng thú đặc biệt, một kết nối sâu sắc với hình khối và chất liệu.
Anh trai của Battista, Giovanni, rời nhà năm 12 tuổi để học nghề tại một xưởng chế tác thân vỏ xe hơi (coachbuilder) ở Turin. Một thập kỷ sau, Giovanni tự thành lập xưởng riêng mang tên Stabilimenti Farina. Khi đó, Battista mới 18 tuổi và được anh trai thuê về làm việc. Đây chính là môi trường đầu tiên giúp ông mài giũa kỹ năng và có cơ hội thể hiện tài năng thiên bẩm của mình trong lĩnh vực thiết kế xe hơi.
Một trong những cơ hội đầu tiên và quan trọng nhất đến khi ông được gửi bản thiết kế lưới tản nhiệt cho mẫu xe Fiat Zero. Fiat, một trong những hãng xe lớn nhất Ý lúc bấy giờ, đang tìm kiếm một thiết kế mới mẻ. Khi được hỏi liệu ông có thích thiết kế của mình hơn bản vẽ đề xuất của Fiat hay không, Pinin Farina với sự tự tin và thẳng thắn đặc trưng đã trả lời nhà sáng lập hãng xe, Ngài Giovanni Agnelli: “Tôi thích thiết kế của tôi hơn vì tôi là người làm ra nó”. Sự chân thật và bản lĩnh này dường như đã gây ấn tượng mạnh mẽ cho Agnelli, bởi sau đó, thiết kế của Pininfarina đã được Fiat chọn để lắp trên chiếc Zero, đánh dấu thành công thương mại đầu tiên của ông với một nhà sản xuất lớn.
Thành lập Carrozzeria Pinin Farina và những bước đi đầu tiên
Đến thập niên 1920, ngành công nghiệp ô tô tại Mỹ đã chứng kiến sự phát triển vượt bậc về cả năng lực sản xuất lẫn công nghệ. Sự tò mò và mong muốn học hỏi đã thôi thúc Battista Farina thực hiện một chuyến đi đến Hoa Kỳ. Tại đây, ông có cơ hội gặp gỡ và trò chuyện với Henry Ford, một trong những biểu tượng vĩ đại nhất của ngành công nghiệp ô tô thế giới. Ford đã ấn tượng trước tài năng và tầm nhìn của người kỹ sư trẻ đến từ Ý và mời ông làm việc tại công ty của mình. Tuy nhiên, thay vì chấp nhận lời mời hấp dẫn này, Battista Farina đã quyết định quay trở lại quê nhà Ý với một hoài bão lớn hơn: thành lập và phát triển sự nghiệp riêng của mình.
Trước khi chính thức khởi nghiệp, ông còn tham gia vào các cuộc đua xe thể thao. Kinh nghiệm tự lái và cạnh tranh trên đường đua, đặc biệt là chiến thắng tại cuộc đua Aosta-Gran San Bernardo vào năm 1921, không chỉ giúp ông hiểu sâu hơn về hiệu suất và động lực học của xe mà còn tạo dựng những mối quan hệ quan trọng. Một trong những nhân vật có tầm ảnh hưởng mà ông kết nối được là Vincenzo Lancia, tay đua đồng hương và sau này là nhà sáng lập hãng xe Lancia nổi tiếng.
Với sự hỗ trợ tài chính từ gia đình và sự ủng hộ của những người bạn quan trọng như Vincenzo Lancia, vào năm 1930, Battista Farina rời khỏi công ty của anh trai và chính thức thành lập xưởng chế tác thân vỏ xe hơi của riêng mình, lấy tên là Carrozzeria Pinin Farina tại Turin. Xưởng của ông hoạt động theo mô hình coachbuilder truyền thống, chuyên thiết kế và đóng thân vỏ xe theo yêu cầu riêng của từng khách hàng cá nhân giàu có. Đồng thời, Carrozzeria Pinin Farina cũng hợp tác với các hãng xe Ý lớn như Lancia, Fiat, và Alfa Romeo để sản xuất các mẫu xe với số lượng hạn chế, dựa trên hệ thống khung gầm có sẵn của các hãng này. Sự kết hợp giữa tài năng thiết kế đỉnh cao và khả năng chế tác thủ công tinh xảo đã giúp Carrozzeria Pinin Farina nhanh chóng khẳng định được tên tuổi trong giới thượng lưu và những người đam mê xe hơi tại Ý và châu Âu.
Dấu ấn bất hủ qua các thiết kế huyền thoại
Sau thành công vang dội tại Paris, Battista Pininfarina tiếp tục cho ra đời một trong những bản thiết kế xe hơi được xem là kiệt tác và có ảnh hưởng lớn nhất trong sự nghiệp của ông: chiếc Cisitalia 202 Coupe năm 1947. Nhiều người coi đây là đỉnh cao trong nghệ thuật thiết kế của ông. Tham gia trực tiếp vào toàn bộ quá trình từ khâu lên ý tưởng cho đến việc định hình khung gầm, Pininfarina đã đưa ra những quyết định táo bạo và tiên phong. Ông là người quyết định mọi chi tiết, từ bộ tản nhiệt nằm ngang thay vì đặt dọc theo truyền thống, cho đến việc tích hợp hoàn toàn chắn bùn vào thân xe, tạo nên một khối liền mạch và khí động học.
Sự đột phá trong thiết kế của Cisitalia 202 Coupe đã gây ấn tượng mạnh mẽ đến mức Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại (MoMA) ở New York đã bầu chọn nó là một trong 10 thiết kế xe hơi đẹp nhất mọi thời đại. Để ghi nhận giá trị nghệ thuật và lịch sử của chiếc xe, MoMA đã mua hẳn một chiếc Cisitalia 202 Coupe về để trưng bày vĩnh viễn trong bộ sưu tập của mình, đưa tên tuổi của Battista Pininfarina và hãng thiết kế của ông vang danh toàn cầu.
Chiếc Cisitalia 202 Coupe do Pininfarina thiết kế
Tuy nhiên, khi nhắc đến Pininfarina, cái tên thường được liên tưởng nhiều nhất chính là Ferrari. Mối quan hệ hợp tác huyền thoại giữa hai biểu tượng của ngành công nghiệp ô tô Ý này phải mãi đến năm 1951 mới chính thức bắt đầu. Cũng giống như Battista Farina, Enzo Ferrari cũng được biết đến là một người có cá tính mạnh mẽ và độc lập. Có lẽ chính vì sự tương đồng về bản lĩnh này mà cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa hai người đàn ông quyền lực đã diễn ra tại một nhà hàng ở Tortona, một thị trấn nhỏ nằm gần như chính giữa Turin – nơi đặt trụ sở của Carrozzeria Pinin Farina – và Modena – tổng hành dinh của Ferrari. Cả hai đều không muốn đến “lãnh địa” của đối phương, tạo nên một giai thoại thú vị về khởi đầu của mối lương duyên lịch sử.
Ban đầu, báo chí Ý khi đó tỏ ra nghi ngờ về sự bền vững của mối quan hệ hợp tác này, dự đoán rằng hai cá tính quá mạnh sẽ khó làm việc lâu dài cùng nhau. Bất chấp mọi dự đoán, sự kết hợp giữa tầm nhìn kỹ thuật và hiệu suất của Enzo Ferrari với tài năng thiết kế xuất chúng của Pininfarina đã tạo nên một loạt những bản thiết kế xe ô tô được coi là những kiệt tác nghệ thuật, định hình vẻ đẹp của những chiếc siêu xe tốc độ. Mối lương duyên này kéo dài qua nhiều thập kỷ và cho đến nay, Pininfarina đã “thổi hồn” cho hơn 200 mẫu xe Ferrari, góp phần không nhỏ vào danh tiếng huyền thoại của thương hiệu ngựa chồm.
Đến năm 1961, sau hơn nửa thế kỷ cống hiến và tạo ra vô số mẫu xe đầy cảm xúc, Battista Pinin Farina chính thức đổi họ của mình thành Pininfarina, như một sự công nhận chính thức cho tên gọi đã gắn bó với sự nghiệp và xưởng thiết kế của ông. Cùng năm đó, ông quyết định giao lại quyền điều hành công ty cho con trai mình, Sergio Pininfarina, người đã tiếp nối và phát triển di sản của cha trong suốt 40 năm tiếp theo, đưa Pininfarina trở thành một đế chế thiết kế toàn cầu.
Triết lý thiết kế và tầm ảnh hưởng toàn cầu
Trong nửa sau của thế kỷ 20, Pininfarina không chỉ giới hạn hoạt động trong lĩnh vực thiết kế xe hơi hạng sang cho các thương hiệu lừng danh như Ferrari hay Maserati. Để tồn tại và phát triển trong một ngành công nghiệp đầy cạnh tranh, công ty đã mở rộng phạm vi làm việc, thiết kế cả các mẫu xe bình dân và phổ thông cho nhiều nhà sản xuất khác trên thế giới, bao gồm Peugeot và Mitsubishi. Sự đa dạng trong danh mục khách hàng và loại hình thiết kế chính là chìa khóa giúp Pininfarina duy trì sự ổn định và khẳng định tầm ảnh hưởng toàn cầu của mình.
Các giá trị cốt lõi mà Pininfarina luôn theo đuổi và phản ánh trong mọi thiết kế của mình là Thanh lịch (Elegance), Tinh khiết (Purity), và Đổi mới (Innovation). Đây không chỉ là những khẩu hiệu suông mà là kim chỉ nam xuyên suốt lịch sử gần một thế kỷ của hãng. Sự thanh lịch được thể hiện qua những đường nét mềm mại, hài hòa; sự tinh khiết nằm ở việc loại bỏ những chi tiết thừa, giữ lại vẻ đẹp nguyên bản; và sự đổi mới thể hiện qua việc không ngừng tìm tòi, áp dụng công nghệ và ý tưởng mới để tạo ra những hình dáng vượt thời gian.
Battista Pinin Farina từng đúc kết về phong cách Ý một cách đầy sâu sắc: “Nếu bạn hỏi tôi phong cách Ý nghĩa là gì, thì đó là cảm giác về tỷ lệ, sự đơn giản và hài hòa của đường nét, để dù sau một thời gian nhất định, vẫn còn thứ gì đó sống động chứ không chỉ là ký ức về nét đẹp”. Câu nói này không chỉ mô tả triết lý cá nhân của ông mà còn trở thành kim chỉ nam cho nhiều thế hệ nhà thiết kế tại Pininfarina, giúp họ tạo ra những tác phẩm không bị lỗi thời theo năm tháng.
Battista Pininfarina cùng Enzo Ferrari và Sergio Pininfarina
Trải qua hơn 90 năm lịch sử, những thiết kế mang dấu ấn Pininfarina luôn có sức sống mãnh liệt và thường xuyên góp mặt trong danh sách những chiếc xe đẹp nhất mọi thời đại. Ba thế hệ của gia đình Pininfarina, bắt đầu từ Battista Pininfarina rồi đến con trai Sergio và cháu trai Andrea, đã thành công trong việc chiếm trọn trí tưởng tượng của những người đam mê xe hơi trên khắp thế giới. Nhiều mẫu xe mà họ thiết kế không chỉ là phương tiện di chuyển mà còn được xem là hiện thân của sức mạnh, tốc độ, sự tinh tế và nghệ thuật trên bốn bánh.
Pininfarina và sự đóng góp cho ngành công nghiệp ô tô Việt Nam
Tại Việt Nam, sự xuất hiện của Pininfarina gắn liền với thương hiệu ô tô quốc gia VinFast. VinFast là hãng xe Việt đầu tiên trong lịch sử có cơ hội hợp tác chặt chẽ với nhà thiết kế lừng danh này ngay từ những bước đi đầu tiên trên thị trường ô tô. Hai mẫu xe ban đầu, VinFast Lux A2.0 (Sedan) và Lux SA2.0 (SUV), là những sản phẩm được thừa hưởng trực tiếp những tinh hoa thiết kế từ kinh nghiệm gần một thế kỷ của hãng thiết kế Ý Pininfarina.
Quá trình hợp tác không chỉ đơn thuần là mua lại một bản vẽ sẵn có. Pininfarina đã làm việc cùng VinFast để đảm bảo rằng những thiết kế này không chỉ mang vẻ đẹp quốc tế, tuân thủ các nguyên tắc thẩm mỹ và khí động học hiện đại, mà còn kết hợp hài hòa với bản sắc văn hóa và sở thích của người tiêu dùng Việt Nam. Kết quả là hai mẫu xe Lux mang một vẻ đẹp thời thượng, đẳng cấp nhưng vẫn có những nét đặc trưng riêng, thể hiện tinh thần vươn lên của một thương hiệu Việt, góp phần nâng tầm ngành thiết kế ô tô tại Việt Nam.
Hỏi đáp về Battista Pininfarina và hãng thiết kế lừng danh
Battista Pininfarina là ai?
Battista Pininfarina, tên khai sinh là Battista Farina (1893-1966), là một nhà thiết kế ô tô lừng danh người Ý, người sáng lập ra hãng thiết kế Carrozzeria Pininfarina (nay là Pininfarina S.p.A.). Ông được mệnh danh là “cha đẻ của ngành thiết kế ô tô hiện đại” nhờ những đóng góp mang tính cách mạng vào thẩm mỹ và kỹ thuật chế tác thân xe.
Hãng Pininfarina nổi tiếng với điều gì nhất?
Pininfarina nổi tiếng nhất với việc thiết kế những chiếc xe thể thao và xe sang tuyệt đẹp cho các thương hiệu hàng đầu thế giới, đặc biệt là mối quan hệ hợp tác kéo dài hàng thập kỷ với Ferrari. Ngoài ra, hãng còn thiết kế cho nhiều hãng xe khác như Alfa Romeo, Lancia, Maserati, Peugeot, và gần đây là VinFast.
Mối quan hệ giữa Pininfarina và Ferrari như thế nào?
Mối quan hệ hợp tác giữa Pininfarina và Ferrari bắt đầu từ năm 1951 và trở thành một trong những mối lương duyên lịch sử và thành công nhất trong ngành công nghiệp ô tô. Pininfarina đã thiết kế hơn 200 mẫu xe cho Ferrari, góp phần định hình phong cách và danh tiếng của thương hiệu “ngựa chồm”.
Pininfarina có thiết kế xe cho hãng nào khác ngoài xe sang không?
Có. Mặc dù nổi tiếng với xe sang và siêu xe, Pininfarina cũng đã thiết kế nhiều mẫu xe phổ thông và xe thương mại cho các hãng như Peugeot, Fiat, Ford, Mitsubishi, Daewoo, và VinFast, thể hiện sự đa dạng và khả năng thích ứng trong thiết kế ô tô.
Pininfarina có liên quan gì đến ngành ô tô Việt Nam?
Pininfarina đã hợp tác với VinFast, hãng xe Việt Nam đầu tiên, trong việc thiết kế các mẫu xe Lux A2.0 (Sedan) và Lux SA2.0 (SUV). Đây là sự kết hợp giữa tinh hoa thiết kế Ý của Pininfarina và bản sắc Việt, góp phần mang đến những sản phẩm ô tô có vẻ đẹp hiện đại cho thị trường Việt Nam.
Hành trình của Battista Pininfarina từ một cậu bé lau nồi đến huyền thoại thiết kế ô tô đã để lại di sản khổng lồ cho ngành công nghiệp xe hơi toàn cầu. Qua những câu chuyện này, Brixton Việt Nam mong muốn mang đến cho bạn đọc những góc nhìn sâu sắc về những con người và dấu ấn định hình nên thế giới xe đầy cảm hứng.
